--- Powroty cz.2

Kilka dni temu skupiliśmy się na kreowaniu postaw patriotycznych u naszych dzieci zastępczych, gdyż okazja ku temu była wyjątkowa.

Była to niedziela, więc jak każdy weekendowy poranek rozpoczęła się ona od zajęć w podgrupach w sypialniach dzieci. Majka ma w tygodniu dwa dni, w których może sobie spokojnie pospać do dziewiątej. Tym razem było jednak nieco inaczej, bo już o ósmej zeszliśmy do pokoju dziennego. Do tego złamany został weekendowy rytuał polegający na zjedzeniu przez dzieci chemicznych maślanych bułeczek z biedronki, z „Psim patrolem” lecącym w tle. Tylko poranna kawa wujka była jak zwykle.

Z pewnym opóźnieniem rozpoczęła się transmisja meczu siatkarskiego naszej reprezentacji z Brazylią. Trudno powiedzieć, czy dzieci cokolwiek zrozumiały z mojego wywodu dotyczącego wagi tego meczu, czym jest reprezentacja kraju i dlaczego to tak bardzo go różni od innych meczów, których nie oglądam. Reflux rozłożył się na fotelu i w kółko powtarzał „ja chce si patol”, podobnie jak Remus, którego tekst brzmiał „chcę bajkę”. Bill udawał zainteresowanie, nawet raz na jakiś czas rzucając pytanie dotyczące zasad gry, albo której drużynie ma kibicować. Pozostałe dzieci zajęły się swoimi sprawami, nie licząc na to, że w kwestii bajek uda się coś przeforsować. Gdy dołączyła do nas Majka, to w przerwach meczu zaczęła opowiadać, że za chwilę pójdziemy na wybory. Mówiła co to jest postawa obywatelska, wygłosiła wykład o demokracji. Później pochwaliła się tą swoją pogadanką na FB, co jak ktoś dowcipnie zauważył w komentarzu, mogło zostać uznane za złamanie ciszy wyborczej... chodziło o tę demokrację.

Za mała dziura

W lokalu wyborczym dzieci zachowały się bez zarzutów, wzbudzając powszechne zainteresowanie. Jedno małżeństwo użyczyło nam nawet dwóch swoich wypełnionych kart wyborczych, aby każde dziecko mogło wrzucić swoją. Remus nawet wszystkich rozweselił, stwierdzając głośno, że „dziura jest za mała”.

W planach mieliśmy jeszcze obejrzenie wieczornego meczu naszej reprezentacji w ramach eliminacji do Mistrzostw Europy, ale dzieci tuż po kolacji zaczęły po kolei padać jak muchy, więc zrobiliśmy szybką kąpiel i mecz oraz studio wyborcze obejrzeliśmy tylko we dwoje z Majką.

Wstęp, który przed chwilą zrobiłem, jest o tyle ważny w temacie, który chcę dzisiaj poruszyć, że dotyka on momentu w wieku dziecka zastępczego, w którym nagle staje się ono dorosłe.

Prawie dwa lata temu napisałem pierwszy odcinek moich rozważań dotyczących powrotów dzieci do miejsc, z których zostały odebrane, lub z których się wywodzą. Chciałem jeszcze w kolejnych częściach zająć się powrotami do rodziców biologicznych oraz do obcego dzieciom świata ludzi dorosłych w momencie dobrnięcia do pełnoletności. Stwierdziłem jednak, że moja wiedza i doświadczenie w obu tych sprawach jest mizerniutkie. Było to jeszcze zanim Messenger wrócił do mamy biologicznej, a o procesie usamodzielniania się dzieci z pieczy miałem pojęcie tylko na podstawie wypowiedzi niektórych osób udzielających się na rozmaitych forach. W zasadzie do dzisiaj niewiele się zmieniło w moim pojmowaniu tych dwóch spraw. Chciałbym jednak mimo wszystko poruszyć chociaż fragmentarycznie obie kwestie.

Kilka lat temu mieszkała z nami kilkunastoletnia dziewczynka, której na blogu nadałem imię Sztanga. Decyzją sądu została ona umieszczona u swojej cioci, stanowiącej od tego momentu rodzinę zastępczą. Jednak jej mama nie dawała za wygraną i w końcu sąd uległ. Dziewczynka wróciła do mamy, która znowu mieszkała z partnerem z czasów, gdy Sztangę i jej siostrę policja odebrała interwencyjnie i przywiozła do naszego domu.

Tak więc po trzech latach historia zatoczyła koło... tylko dziewczynki były już nieco starsze i dużo bardziej doświadczone przez los. Mama, podobnie jak mama Bliźniaków, miała już za sobą kilka „udanych” terapii, po których ciągle sięgała po alkohol. Któregoś dnia wyjechała zagranicę, gdzie podobno stoczyła się na samo dno.

Sztanga postanowiła wyprowadzić się z domu (jakoś nie po drodze jej było z ojcem swojej siostry), chociaż do pełnoletności brakował jeszcze rok. Nikt się jednak tym nie przejął. Spakowała plecak i nie mając grosza przy duszy przeprowadziła się do swojego (również nie śmierdzącego kasą) chłopaka. Gdyby chociaż dane jej było dotrwać do osiemnastki u cioci, to dostałaby jakieś pieniądze na usamodzielnienie, i mogłaby liczyć na wsparcie instytucjonalne. Jak ono wygląda w jej powiecie? Jak ono wygląda w Polsce? Podobno coraz lepiej.

Sztanga rzuciła szkołę i poszła do pracy. Wraz ze swoim chłopakiem zaciągnęli sporo długów, które do dzisiaj spłacają, ale powoli wychodzą na prostą. Dziewczynka (teraz to już kobieta) bardzo miło wspomina czas spędzony w naszej rodzinie i czasami coś do nas napisze o sobie. Może jeszcze kiedyś skończy szkołę, bo jest inteligentna i gdy z nami mieszkała, to miała całkiem przyzwoite oceny.

Czy taka sama przyszłość jest przed Bliźniakami? Ich mama właśnie straciła pracę, a tata jeszcze żadnej nie podjął. Na starość staję się coraz bardziej złośliwy, bo właśnie przychodzi mi na myśl, że przecież jest 500+. Za dwa tysiące plus zasiłki, rodzina całkiem nieźle pożyje.

Druga dziewczyna, którą chciałem opisać ma na imię Greta. Jej rodzice zastępczy, a obecnie nasi znajomi, spotkali ją pewnego dnia w jednym z Domów Pomocy Społecznej. Dziewczynka miała wówczas kilkanaście lat. Wydawała się być dzieckiem inteligentnym, sympatycznym, tęskniącym do posiadania rodziny, której tak naprawdę nigdy nie miała... a przede wszystkim osobą, która zupełnie nie przystawała do miejsca, w którym się znajdowała.

Po jakimś czasie rodzice postanowili wyrwać ją z tego domu, przyjąć w pieczę zastępczą i wyprowadzić na prostą...

Minęło kilka lat. W tym czasie to brzydkie kaczątko wcale nie chciało wyrosnąć na pięknego łabędzia... wręcz przeciwnie. Gdy rodzice w pewnym momencie trafili na tego bloga, a dokładniej na opisy dotyczące Kapsla, to stwierdzili, że czytają o swoim dziecku. Niemal identyczne zachowania Kapsla i Grety, i niemal identyczne odczucia rodziców. Być może dopiero w tym momencie stwierdzili, że nie trzeba się wstydzić tego, że ma już się dość, że nie trzeba z zaciśniętymi zębami ponosić konsekwencji jakże pięknej, podjętej kiedyś decyzji.

Greta ma w tej chwili już ponad dwadzieścia lat, ale nadal trudno zostawić ją samą w domu z dostępnymi urządzeniami pod napięciem, z zapałkami. Trzeba chować żelazko, zapalnik do gazu.

Greta poszła kiedyś na zakupy i zadzwoniła ze sklepu:

• Co mam jeszcze kupić?
• A co już kupiłaś?
• To co mam w koszyku?
• A co masz w koszyku?
• Jak możesz nie wiedzieć, co mam w koszyku!

Innym razem tata zastępczy powiedział do niej:

• Wskocz w trampki i wyjdź z psem.
• Nie da się wskoczyć w trampki.

Gdy pewnego dnia byli u nas w odwiedzinach, Majka niechcący wylała szklankę wody stojącą na stole. Wszyscy odsunęli się, aby nie zostać polanym. Greta siedziała i tylko przyglądała się kroplom wody spływającym na jej sukienkę.

Dziewczynka, podobnie jak kiedyś Kapsel, potrafi pozostawić zasikaną całą toaletę. Jak to robi, skoro przecież siada na klapę?

Są to dokładnie takie same zachowania jak u naszego chłopca. Z pozoru zabawne, ale mieszkanie z taką osobą powoduje, że czasami chce się wyć do księżyca. Powoduje, że marzy się o tym, aby się pewnego dnia obudzić i stwierdzić, że to był tylko zły sen.

Ale Greta ma też swoją drugą twarz. Jest bardzo elokwentna. W szkole prowadziła wszelkie imprezy i akademie. Była wodzirejem na dyskotekach i potańcówkach klasowych. Ktoś obcy, kto wdałby się z nią w dyskusję, zapewne stwierdziłby, że jest to inteligentna i umiejętnie potrafiąca wyrazić swoją opinię, osoba.

Rodzice Grety podjęli decyzję o umieszczeniu dziewczynki w Domu Pomocy Społecznej. Będzie więc to powrót do miejsca, z którego ją zabrali.

Wszyscy zadają sobie pytanie, czy te kilka lat spędzonych w zwyczajnej, kochającej się rodzinie, miało dla dziewczynki jakieś większe znaczenie? Czy podjęta kiedyś decyzja była słuszna, i... czy słuszna jest decyzja o powrocie?

Ja, na jedno i drugie pytanie odpowiedziałbym „tak”.

Greta nigdy nie została zdiagnozowana pod kątem istnienia zaburzeń sklasyfikowanych odpowiednimi numerami i nazwiskami osób, które je opisały. Istniało podejrzenie zespołu Aspergera, ale stwierdzenie tego faktu zupełnie niczego by nie zmieniło w postępowaniu z dziewczynką. Już samo podejrzenie tłumaczyło pewne jej zachowania, a rodzice zastępczy mieli bardzo dużą świadomość (choćby z racji wykonywanego zawodu).

Kiedyś zastanawiałem się nad Kapslem. On też miał pewne cechy dziecka autystycznego, a gdyby jego mama przyznała się do picia w czasie ciąży, to bez większych problemów mógłby zostać uznany za dziecko fas-owe. A był, jaki był.

Greta nieprzypadkowo dostała ode mnie takie imię na potrzeby dzisiejszego wpisu.

Jedna z naszych córek chodziła do szkoły z chłopcem z zespołem Aspergera. W szkole był przeciętny. Jako kolega... trudny. Jaki był w domu? Był jednak świetny w wiedzy o tramwajach. Znał wszystkie modele jeżdżące po naszym mieście. Potrafił powiedzieć jak są zbudowane, jakie mają wyposażenie, a nawet numery boczne.

Nie mam zamiaru rozważać, czy Greta Thunberg działa w słusznej sprawie, ani czy powinna dostać Nobla, czy nie. Uważam jednak, że została w okrutny sposób wykorzystana i nie udźwignie ciężaru, z którym kazano jej się zmierzyć. W głębi serca jest ona Kapslem i Gretą z tego wpisu.

Ale mam też drugą refleksję.

Od jakiegoś czasu spotykam w sieci rozmaite artykuły, których celem jest znalezienie rodziców dla dzieci, które trafiły do placówki i nigdy nie zostały zaproponowane żadnej rodzinie. Najczęściej są to dzieci ciężko chore, mocno zaburzone lub niczyje z powodu swojego wieku. Najciekawsze jest dla mnie to, że dla tych dzieci znajdują się rodzice, najczęściej adopcyjni. Jest to bardzo pozytywne, bo przecież każdy dzień, który dziecko spędza poza kochającą rodziną jest w jakiejś mierze trudny do odrobienia. Jednak zawsze mam z tyłu głowy myśl, czy to nie jest tylko impuls.

Dla Kapsla również poszukiwaliśmy rodziny tą drogą. Tyle tylko, że każdy mógł poczytać o chłopcu to co pisałem tutaj na blogu. Nie było ani jednego telefonu, ani jednego maila. Nikt o nic nie zapytał, bo przekazanych informacji było bardzo dużo... może za dużo.

Niestety z każdym rokiem coraz bardziej utwierdzam się w przekonaniu, że dobro dziecka, to nie tylko znalezienie dla niego rodziny. To znalezienie kogoś, kto nie tylko będzie cieszył się z postępów dziecka (jakichkolwiek), ale przede wszystkim będzie gotowy zaakceptować to, że czegoś się nie da zrobić, że nie będzie lepiej (a może będzie gorzej), że rzeczywistość potrafi bardzo różnić się od wyobrażeń i planów.

Wkrótce napiszę o Ptysiach. Właśnie dobiega końca trzytygodniowy pobyt najstarszego z rodzeństwa w naszej rodzinie. Niedługo odbędzie się oczekiwana od miesięcy rozprawa w sądzie, która podobno ma być rozstrzygająca.

Każde z dzieci jest idealne z osobna. Może tylko Balbina nieco bardziej upierdliwa... ale taka jej uroda. Ptyś razem z Balbiną funkcjonują już też przyzwoicie. Tyle tylko, że to są pozory, ponieważ gdy przychodzi Bill wszystko się zmienia. Jest on czynnikiem spustowym, powodującym odtwarzanie traumy z przeszłości. Tak więc prawie roczny pobyt dzieci w naszej rodzinie niczego nie uleczył.

Prawdopodobieństwo, że dzieci wrócą do mamy jest minimalne. Komu zostaną zaproponowane?