--- Skóra do skóry.

Skóra do skóry z Plotką.

Po moim ostatnim wpisie, a zwłaszcza komentarzach do niego, zacząłem się zastanawiać, co ja tak naprawdę wiem na temat procesu wychowywania i opiekowania się dzieckiem. Niby jestem rodzicem zastępczym. Otrzymałem kwalifikację do pełnienia tej funkcji, bywam na rozmaitych szkoleniach i warsztatach. Ba... jestem rodzicem biologicznym trójki dorosłych córek.

Jednak moje życie to jak czytanie książki od tyłu. Może jak kiedyś zostanę dziadkiem, to będę już dobry w teorii również.

Majkę moje teksty czasami bawią. Nie dlatego, że są śmieszne, ale dlatego że piszę o czymś, o czym doskonale powinienem wiedzieć, a jednak wygląda to trochę jak "rozważania ślepego o kolorach". Tak było na przykład, gdy próbowałem wgryźć się w temat szczepień, albo zachwycałem się metodą montessori, o której wszyscy wiedzą od kilkudziesięciu lat (z wyjątkiem mnie). Tym razem było podobnie. Chyba tylko z litości dla mnie, Maja nie napisała komentarza: „dla ciebie policzek przyłożony do nagiej piersi, to już jest skóra do skóry”.

W sumie tak... nawet do mojej nagiej piersi. Ale cóż, jedni kończyli liceum medyczne, i potem akademię medyczną, a drudzy tylko jakieś metody numeryczne i programowanie.

Spróbuję jednak przedstawić moją prywatną definicję pojęcia „skóra do skóry”. Nie ma ona wiele wspólnego z kangurowaniem, czy jak inaczej jest to zwane STS (skin to skin). Postaram się opisać, jak daleko jestem gotowy zaangażować się emocjonalnie w życie dziecka zastępczego. W pewien sposób, sam sobie będę chciał odpowiedzieć na pytanie, czy jestem świadomy konsekwencji swojego postępowania.

W dużej mierze oprę się na przykładzie Plotki. Dziewczynka jest z nami od urodzenia i niedawno skończyła dziewięć miesięcy. Jej przyszłość zaczęła jawić się w różowych kolorach, co oznacza, że w ciągu kilkunastu tygodni zamieszka w rodzinie adopcyjnej.

Gdybym chciał stworzyć jakąś skalę mojego emocjonalnego odbioru dzieci, które przebywały w naszym domu, to na początku są moje córki, i niemal w tym samym punkcie Królewna i Plotka. Potem trochę przerwy, i dopiero Smerfetka.

Bardzo trudno będzie mi się rozstać z dziewczynką, chociaż wiem, że jest to nieuniknione. Wiem też, że tego chcę. Kiedyś moja szwagierka mnie zapytała, co czuję, gdy kolejni chłopcy odbierają mi moje córki. Odpowiedziałem, że cieszę się ich szczęściem. I mniej więcej tak samo podchodzę do tego, co mnie czeka za dwa albo trzy miesiące.

Nie wzbraniam się przed bliskością z dziećmi – żadnymi dziećmi. Przytulanie się (nawet nagich ciał) jest czymś zupełnie normalnym. Żeby nie być posądzonym o pedofilię, z góry zaznaczę, że najważniejsze części mojego ciała mam zawsze zakryte – krótko mówiąc, zawsze mam majtki. Zdarza mi się kąpiel w wannie, zdarza mi się spanie z dzieckiem w swoim łóżku.

Coś takiego miało miejsce całkiem niedawno. Plotka sypia w swoim łóżeczku. Moje łóżko jest nieco z tyłu, jednak gdy dziewczynka bardzo chce, jest w stanie mnie dostrzec. Po raz pierwszy w swoim życiu zachorowała. Chociaż jest to może stwierdzenie na wyrost, bo nawet nie miała gorączki. Męczył ją jednak kaszel i okropny katar. Nie mogła spać, wyginała się w tym łóżeczku jak „piąty paragraf” i wciąż patrzyła mi w oczy. Nie krzyczała, nie płakała. Jej oczy mówiły „weź mnie, proszę”. Nie mogłem odmówić.

I to był właśnie (jak mówi Majka) taki „policzek do skóry”.

Od lat nie śpię w piżamie. Zresztą mam tylko jedną, którą Majka kupiła na wypadek, gdybym musiał pójść do szpitala. Jednak z biegiem lat, coraz bardziej oddalam od siebie taką ewentualność, bo odnoszę wrażenie, że tę piżamę mogły już zjeść mole, na które bliźniaki mówią „haloptery”.

Niedawno mieliśmy inwazję moli. Założyły gniazdo w spiżarni i rozleciały się po całym domu. Romulus z Remusem mieli wielką frajdę. Biegali po wszystkich pokojach i krzyczeli „łapiemy haloptery”. Nie wiem, czy było to wychowawcze. W każdym razie, nie uświadamiałem ich, że są to żywe stworzenia.

Wracając do Ploteczki... Spędziliśmy przytuleni do siebie całą noc... potem drugą i trzecią (czwartej wszystko wróciło do normy). Dziewczynka spała bardzo dobrze. Nawet gdy budził ją kaszel, albo ja – wycierając jej smarki, to natychmiast zasypiała ponownie. Zapewne te noce spowodowały, że jeszcze bardziej zacieśniły się więzi między nami. Czuliśmy bicie swojego serca, swój oddech. Ona ciepło mojego ciała i zapach mojej skóry. Ja niestety tylko wstrętny zapach mleka... a może tylko mi się wydaje, że wstrętny.

Czy spowoduje to trudniejsze rozstanie? Myślę, że nie. Jeżeli wszystko będzie rozłożone w czasie, to Plotka poradzi sobie tak samo, jak inne dzieci. A ja? Tłumaczę sobie, że byłem tylko substytutem smoczka, albo butelki z mlekiem.

Przytulanie się jest naturalną potrzebą wszystkich dzieci. Bliźniaki też przychodzą nad ranem do mojego łóżka i się przytulają. Od czasu gdy nie ma już upałów, zakładamy dzieciom na noc skarpetki. Wprawdzie potrafią przykryć się kołdrą, to jednak najczęściej śpią na niej. Do tego, z niewiadomych przyczyn ściągają w nocy skarpetki. Rano mamy więc akcję „grzejemy nogi”.

Tak więc moje pojęcie „skóra do skóry” rozszerza się już przynajmniej na „policzek do skóry” i „stopy do skóry”. Chociaż bezpośrednia bliskość ciał też ma miejsce. Chłopcy zaraz po wyjściu z kąpieli krzyczą „tulić, tulić”. Teraz miewam już na sobie jakieś odzienie, ale latem, moim strojem domowym były jedynie krótkie spodenki.

Skieruję tytułowe sformułowanie, jeszcze na nieco inne tory... na nieco wyższy poziom abstrakcji. Mam na myśli umiejętność porozumiewania się, uczenie się swojego języka. Nie tylko chodzi mi o to, że dzieci uczą się języka swoich rodziców, ale też odwrotnie.

Nie o tym będę dalej pisał, ale przywołałem tą myślą pewne wspomnienie. Niedawno kilka dni spędziłem w towarzystwie grupy osób, których dzieci są dwujęzyczne. Byłem w szoku, gdy rodzic mówił po polsku, a dziecko odpowiadało po angielsku. Wydawało mi się to niemożliwe. Ja w danym momencie potrafię mówić (i słuchać) tylko jednym językiem. Pamiętam sytuację sprzed roku, gdy na wakacjach Majka kazała mi się wykłócać z panią recepcjonistką, że nie został otwarty sektor z leżakami na plaży. Oczywiście miałem to zrobić w języku angielskim, którego przecież nie znam. Gdy już w końcu się jakoś dogadałem i chciałem powiedzieć coś do Majki, to... zabrakło mi języka (polskiego) w gębie. Ale dokończę tę myśl, chociaż teraz nijak ma się to do tematu wpisu. Gdy już zrobiłem aferę, pani recepcjonistka ściągnęła pracownika (który może później dostał „po premii”), poszliśmy na tę plażę i gdy Majka zobaczyła rozłożone leżaki i parasole, to stwierdziła „wiesz co, a może pójdziemy na basen?”.

Wracając do języka bliźniaków. Nie wiem, jaki hormon mi się wydziela, ale gdy rozumiem co oni do mnie mówią, a nawet próbuję powiedzieć do nich ich językiem, i oni mnie rozumieją, to jest to radość nie do opisania. Na przykład, gdy Remus mówi do mnie „chujek, jejejat”, to wiem że wieje wiatr. Kultura to klawiatura, halopter to helikopter, a hapotam to hipopotam. Albo słyszę nad ranem: „chujek pomocy!”. Patrzę, a ten wychodzi z łóżeczka. „Jak schodzisz głową w dół, to tak masz”- odpowiadam. „Nie mam chujek, nie mam... pomocy!”

Chociaż do dzisiaj nie wiem,co to jest „łejo adelaska”, mimo że to sformułowanie pojawia się dosyć często. Bliźniaki droczą się ze mną i nie chcą wytłumaczyć o co chodzi.

Nigdy nie wzbraniałem się przed zabieraniem dzieci do swojego łóżka, chociaż mam świadomość tego, że konsekwencją jest coraz większe przywiązywanie się (z obu stron).

Z punktu widzenia dziecka, jest to zapewne korzystne. Nabywa ono umiejętności, które ułatwią mu stanie się członkiem rodziny adopcyjnej. I zupełnie nie zgadzam się ze stwierdzeniem, że dziecko musi zachować swoją miłość na potem, a rodzic zastępczy musi chronić siebie. Uważam, że to rodzic zastępczy musi nauczyć się rozstawać. To też jest sztuka... ale można ją opanować.

Nie będę powielał całego komentarza. Zacytuję tylko fragmenty, które są według mnie najważniejsze.

Reszta jest pod moim poprzednim wpisem:

„Jednym ze specjalistów był Paweł Zawitkowski, który poradził mi, abym ćwiczyła z nią w wannie - miałam brać Małą (wówczas równo roczną) i po prostu bawić się z nią w wannie: turlać, kłaść na nogach, obmywać wodą, głaskać, podtrzymywać by sie unosiła. W tej wannie znalazłyśmy się obie raz - pierwszy i ostatni. Jak wiadomo człowiek wchodzi do wanny nagi, dziecko też. A to sprawiło, że Mała znalazła się ze mną w sytuacji pełnego kontaktu skóra do skóry i leżała na moich piersiach. Każdy, kto ma dziecko, wie co to oznacza, nawet jeśli nie zna fachowego terminu na opisanie tej sytuacji. A jest nim pobudzenie oksytocyny i rozpoczęcie jej wyrzutów do organizmu. To właśnie dlatego światłe położne nalegają na kontakt skóra do skóry po porodzie, i z tego również powodu pobudza się laktację u młodych matek - robi to dokładnie oksytocyna, która odpowiada za coś, co inna dyscyplina nazywa 'budowaniem więzi'.

(…)

Z tego płyną dwa wnioski. Pierwszy jest ważny dla rodziców adopcyjnych. Po adopcji dbajcie o kontakt skóra do skóry i o fizyczną bliskość.

(…)

Drugi wniosek powinien być taki, że opiekunowie zastępczy powinni robić dokładnie odwrotnie, skoro ich cel jest inny, prawda? No właśnie. Tu się zaczynają schody.
Wydaje mi się (...), że również RZ powinna to robić. Tyle że, jak widać, nie każdy ma takie umiejętności, aby dawać dzieciom 'skórę do skóry' i się przy tym samemu jakoś ochronić.”

Pogotowie rodzinne jest specyficzną formą rodzicielstwa zastępczego. Dzieci do nas przychodzą na krótko. Chociaż to „krótko”, często oznacza dwa lata, trzy lata... a nawet dłużej. Patrząc na to z zewnątrz, można pomyśleć, że tacy rodzice po jakimś czasie i po którymś dziecku, zaczynają popadać w rutynę. Wszystko zaczyna być powtarzalne... każde dziecko staje się takie samo. Pewnie w jakimś zakresie tak jest. W pewnym sensie można powiedzieć, że „ćwiczenie czyni mistrza”. Po kilku latach, taki rodzic zastępczy wie, że nie każde dziecko rzuca na kolana, i nie z każdym jest miłość od pierwszego wejrzenia. Bywają rozstania bardzo łatwe... co wcale nie musi oznaczać, iż dziecko czuło się w jakikolwiek sposób gorsze od pozostałych.

Jednak raz na jakiś czas, pojawia się taka Plotka...