PLOTKA 3

Na przykładzie historii Plotki będę się starał opisać, jak skutecznie (czy też nieskutecznie) działają rozmaite instytucje, których celem jest uregulowanie sytuacji dziecka, od momentu, gdy zostało ono odebrane rodzicom biologicznym, do czasu gdy pojawią się rodzice adopcyjni.

Krótko tylko przypomnę, że dziewczynka mieszka z nami od urodzenia. Właśnie minęło dziesięć miesięcy, a wszystkie znaki na ziemi i niebie wskazują, że pewnie wyprawimy jej jeszcze roczek.

Mama Plotki jest starszą wersją Kapsla. Ma dokładnie takie samo orzeczenie o niepełnosprawności. Uważa jednak, że jest zupełnie normalną osobą, a rentę dostaje i do psychiatry chodzi tylko dlatego, że jest nerwowa.

Z tym psychiatrą, to być może i mi przydałoby się czasami spotkać, ale renty z pewnością nikt nie zechciałby mi przyznać. Mama dziewczynki nie przestrzega żadnych ustalonych z nami reguł. Zdjęcia Ploteczki ma wysyłane co dwa tygodnie, rozmowy telefoniczne raz w tygodniu (wszystko w konkretne dni tygodnia). Często jednak bywa, że Majka otrzymuje w ciągu jednego dnia, nawet kilkanaście SMS-ów o treści niemal identycznej: „Dziendobry wieczur prosze o zdiencie dzienkuje”. Albo „moge ptosic o sriencie”. Chociaż do tego ostatniego zdania nawet bym się specjalnie nie przyczepiał. Znam pewnego informatyka, który napisałby niemal identycznie. Użyłby tylko słowa „sriecie” zamiast „sriencie”.

Mama dość często dzwoni do Majki... jak ma z czego. Niestety (a może na szczęście) bywają sytuacje, gdy jest zupełnie odcięta od świata. Wyznaje bowiem dziwną zasadę, że jak się nie ma telefonu, to nie trzeba za niego płacić rat przewidzianych umową. Dostaje więc jakiegoś smartfona na dwa, albo trzy lata. Po kilku tygodniach go sprzedaje, przestaje spłacać raty i szuka nowego operatora. Chyba jednak obskoczyła wszystkich, bo ostatnio dzwoni już tylko z telefonu swojej mamy. Wracając do mojej myśli... potrafi zadzwonić do Majki z pytaniem, czy nie jest w ciąży (mówiąc „pani pewnie się zna”) bo nie ma okresu od miesiąca i na teście ciążowym wyszła jej jedna kreska. Teoretycznie, cykl u kobiety trwa właśnie miesiąc... ale może ona ma inaczej. Niezależnie od tego, do testu raczej dołączane są instrukcje.

Nie opisałem tego wszystkiego dlatego, aby się w jakiś sposób wyśmiewać z tej dziewczyny. Chciałbym, aby Kapsel za kilkanaście lat potrafił chociaż tak pisać jak ona.

W mojej ocenie, problem polega na tym, że ona przecież nie przeszła jakiejś transformacji w ciągu jednego dnia. Mieszkała w domu dziecka, a gdy stała się pełnoletnia, wróciła do domu rodzinnego, który od zawsze był pod dozorem pomocy społecznej. Czy naprawdę nie dało się nic zrobić, aby uchronić ją przed ciążą? Czy nie powinna po wyjściu z domu dziecka trafić do jakiegoś ośrodka, w którym byłaby pod stałą opieką? Czy nie powinno się rozpocząć jakichś działań już w momencie, gdy było wiadomo, że jest w ciąży i nie ma nadziei na to, aby samodzielnie wychowywała dziecko (bo nie ma żadnych kompetencji rodzicielskich)? Może jeszcze jest jakaś szansa, bo inaczej... prędzej czy później znowu zobaczy dwie kreski.

Jak więc wcześniej wspomniałem, Plotka dziesięć miesięcy temu trafiła do naszej rodziny. I dopiero wówczas całej sprawie została nadana odpowiednia sygnatura i machina ruszyła. Pierwsza rozprawa została wyznaczona po czterech miesiącach. Niestety mama nie zjawiła się na sali sądowej, twierdząc że przecież nie mogła pokazać się w sądzie z niezrobionymi paznokciami. W związku z tym, wszystko zostało odłożone na następne cztery miesiące. W sądach nie da się niczego przyspieszyć, ominąć kolejki. W końcu sąd jest po to, aby kierować się literą prawa. Może tylko ta „litera” jest nie do końca sprawna i zbyt sztywna, zbyt zrutyniała. Na drugą rozprawę, asystentka rodziny dopilnowała, aby mama się stawiła. Wyrok nie był zaskoczeniem, nastąpiło odebranie praw rodzicielskich.

Niestety mama od razu zadeklarowała, że będzie się od niego odwoływać. To nie była jej decyzja (a przynajmniej nie tylko jej). Nawet gdy rozmawia z nami przez telefon, to ma obok siebie suflera. Zresztą to też mnie w pewien sposób zadziwia, że rodziny „niewydolne od zawsze”, które nie potrafią dobrze zliczyć do pięciu, przepisy umożliwiające im uzyskanie jakichś profitów, mają w małym palcu.

Adwokat „z urzędu” nie pomógł. Pewnie bardzo chciał, chociaż... może niekoniecznie. Nie wiem, zasady obowiązujące w świecie prawa, są mi zupełnie obce. Mama czegoś nie dopełniła, może tylko nie wpłaciła opłaty w kasie sądu. W każdym razie wyrok się uprawomocnił.

Chyba się uprawomocnił, ponieważ są to tylko informacje uzyskane od pani sekretarki z sądu. Jest to druga, a w niektórych sądach nawet pierwsza osoba w hierarchii ważności. Majce czasami łatwiej udaje się porozmawiać z sędziną niż z panią sekretarką. Wszystko zależy od sądu. I o ile mogę zrozumieć, że dla pani sekretarki, taka zwykła rodzina zastępcza, jak nasza, jest nikim – o tyle trudno mi pojąć, że nasza pani koordynator z PCPR-u, też często ma pod górkę. W tym przypadku wiadomo tylko tyle, że „sprawa jest zamknięta”.

Niestety oficjalnego postanowienia sądu jeszcze nie ma, bo pani sędzina nie ma czasu go podpisać. A przecież minęło już kilkanaście dni (od uprawomocnienia, bo od wydania decyzji - ponad półtora miesiąca).

Mając jednak takie informacje (że sprawa jest zamknięta), zaczęliśmy działać. Piętą achillesową jest Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna. Tutaj terminy są kilkutygodniowe. Niestety po naszych ostatnich szorstkich rozmowach dotyczących przypadku Kapsla, nie mamy już tam dobrych notowań, a co za tym idzie, możliwości jakiegokolwiek skrócenia terminu. Majka zadzwoniła jednak do ośrodka adopcyjnego. Tutaj, nasze akcje stoją jeszcze dość wysoko. Udało nam się uzyskać zgodę na opinię psychologiczną z dowolnej poradni dziecięcej. Najpierw Majka „uderzyła” do psychologa z ośrodka, w którym rehabilitujemy Ploteczkę. Już było lepiej – początek grudnia. Jednak byłoby to już po terminie zespołu, na którym zbierają się wszystkie najważniejsze osoby opiniujące dziecko kierowane do adopcji. Majka nie odpuszczała. Zadzwoniła do znanych sobie psychologów, w tym do osoby prowadzącej naszą ostatnią superwizję. Okazało się, że ma ona koleżankę, która zajmuje się dziećmi i dysponuje odpowiednimi testami. Dzięki dobrej woli obu pań, zostaliśmy wciśnięci w napięty grafik.... ale jesteśmy już po badaniu. W ciągu kilku dni będzie gotowa pisemna opinia, chociaż już wiadomo, że dla Plotki będzie ona korzystna. Pani psycholog poprosiła tylko, abyśmy wcześniej przekazali jej dokumentację medyczną i jakiś nasz opis zachowań dziewczynki. No to napisałem po swojemu (bo inaczej nie potrafię), co zamieszczam poniżej. Podobno bardzo to pomogło.

PCPR stoi już w progach startowych. Ośrodek adopcyjny nie lubi upierdliwych klientów (takich jak Majka), więc jest szansa, że też szybko ruszy z kopyta.

Czekamy zatem na podpis pani sędziny, mając nadzieję, że pani sekretarka nie pomyliła akt sprawy, albo nie miała czegoś innego na myśli.

Poniżej ostatnie dwie oceny Plotki:

Plotka (7 miesięcy)

Ocena rozwoju dziecka na podstawie obserwacji opiekunów.

Dziewczynka rozwija się swoim tempem – tak mógłbym ją ogólnie podsumować.

Większym problemem jest to, że wciąż jest w naszej rodzinie zastępczej i pewnie jeszcze jakiś czas będzie (chociaż już od dawna nie powinna).

• Biorąc pod uwagę rozwój fizyczny, można mieć zastrzeżenia do tego, że jest trochę leniwa i nie chce się przewracać z pleców na brzuch i odwrotnie. Potrafi to zrobić, ponieważ kilka razy już jej się ta sztuka udała, jednak nie czuje takiej potrzeby.
• Za to bardzo dobrze siedzi i w tej pozycji (pomijając noszenie na rękach) najchętniej spędzałaby cały dzień. Niestety, zdaniem fizjoterapeutki, to jeszcze nie ten czas. W tej chwili powinna próbować pełzać do tyłu, turlać się i kręcić wokół własnej osi. Świetnie wychodzi jej ta ostatnia czynność. Natomiast cały czas stara się usiąść. Wydawałoby się, że przynajmniej ćwiczy mięśnie brzucha. Okazuje się jednak, że pomijanie pewnych etapów rozwoju nie zawsze jest dobre.
• Ploteczka jest dzieckiem towarzyskim. Uwielbia jak coś się dzieje. Lubi gdy jest obiektem zainteresowania, chociaż nie wymaga ciągłego noszenia na rękach. Nie oznacza to jednak, że tego nie lubi.
• Tak jak większość dzieci, potrzebuje zabaw fizycznych: podniebnych lotów, skakania jak sprężynka i szeroko pojętej gimnastyki. Nieustannie chce odkrywać świat. Nawet trudno ją przewinąć, ponieważ również na zupełnie pustym przewijaku, próbuje sprawdzić, czy aby na pewno jest on pusty.
• Poza tym, że nie chce się turlać i w pozycji pionowej trochę za bardzo odchyla ramiona do tyłu – jest w normie rozwojowej. Przekracza linię środka, próbuje się dobrać do każdej zabawki, która jest w zasięgu jej wzroku, bawi się stopami. Potrafi trzymać dwie różne zabawki w dwóch dłoniach. Umie też przekładać zabawkę z jednej ręki do drugiej.
• Bardzo dobrze trzyma w dłoniach butelkę z mlekiem. Potrafi ją nawet sama odnaleźć w łóżeczku, więc jest samowystarczalna, gdy przypadkiem ją upuści.
• Dość długo była oporna na jedzenie czegoś innego – co nie przypominało mleka. Zjedzenie dwóch łyżeczek zupy, czy kremu warzywnego, było dużym osiągnięciem. W tej chwili jada już obiadki złożone z całego bukietu warzyw i odrobiny mięsa. Uwielbia podjadać obiad dorosłych, chociaż chyba jest uczulona na jajko, bo ostatnio dostała lekką wysypkę.
• Emocjonalnie jest w normie rozwojowej. Zaczyna pojawiać się lęk separacyjny. Nie tylko potrafi w sposób świadomy (oczywiście niewerbalnie) wyrażać swoje sympatie i antypatie, ale bywają momenty (żeby nie powiedzieć – osoby), gdy jedynym pocieszycielem jest ciocia lub wujek.
• Doskonale rozpoznaje rozmaite sytuacje (stan emocjonalny różnych osób). Śmieje się, gaworzy i macha rączkami, gdy czuje się bezpiecznie. Gdy inne dzieci zaczynają płakać, jest zaniepokojona i rozgląda się dookoła.
• Od jakiegoś czasu, zaczęła reagować na swoje imię. Niestety w tej kwestii muszę popracować trochę nad sobą, ponieważ Plotce wydaje się, że ma też na imię „Żabka”.
• Dziewczynka lubi też zabawy z lustrem (chociaż od niedawna). Rozpoznaje w nim mnie, ale nie mam pewności, czy jest świadoma odbicia tej mniejszej osóbki. Jednak sprawia jej to dużą przyjemność – jeszcze jakiś czas temu, lustro dla niej w zasadzie nie istniało.
• Plotka zdecydowanie ma swoją wolę. Gdy stwierdzi, że dalej nie chce jeść, to należy tylko zgodzić się z jej decyzją. Bardzo sugestywnie informuje o swoich potrzebach: zabawie, jedzeniu, śnie i... kupie.
• Ze snem jest bardzo różnie. Bywają okresy, gdy dzień staje się nocą i na odwrót.
• Jak większość dzieci, uwielbia spacery. Teraz są one dla niej już tylko możliwością poznawania świata. Zasypia bowiem wyłącznie w łóżeczku. Przestała też używać smoczka – tak sama z siebie.
• Ząbkuje... już od kilku tygodni (chociaż jeszcze żadnego ząbka nie widać). Ale teraz, to już chyba na sto procent.

I tak sobie razem mieszkamy. Plotka uważa nas za rodziców, chociaż nimi nie jesteśmy, a my traktujemy ją jak córkę, mimo że przecież też nią nie jest.

Plotka (10 miesięcy)

Ocena rozwoju dziecka na podstawie obserwacji opiekunów.

Ploteczka od kilku tygodni jest rehabilitowana ruchowo. W stosunku do rówieśników jest nieco z tyłu, więc takie zalecenie dostaliśmy od osoby, która monitoruje w tym względzie nasze dzieci zastępcze. Podobno nie ma tragedii i bez tej rehabilitacji rozwój dziewczynki nastąpiłby tylko nieco później. Została odrzucona teoria o jakichkolwiek zaburzeniach ośrodkowego układu nerwowego. Ujmując sprawę kolokwialnie, zajęcia na które Plotkę zapisaliśmy, mają sprawić, że w przyszłości nie będzie prosiła rodziców o zwolnienia z lekcji wychowania fizycznego.

Dziewczynka ma też alergię pokarmową. Jest jeszcze zbyt wcześnie, aby robić testy i póki co, sprawę łagodzi nieco ketotifen (lek przeciwalergiczny). Istnieje jednak przypuszczenie, że może ją uczulać nawet coś bardzo łagodnego – ziemniak, marchewka, albo dynia.

Wykaz umiejętności dziecka:

• Plotka nie raczkuje, a nawet nie pełza. Leżąc na plecach, sprawnie obraca się wokół własnej osi. Natomiast bardzo lubi siedzieć, chociaż nie powinniśmy utrzymywać jej w dłuższym czasie w tej pozycji (dopóki sama nie zacznie siadać). Jednak opracowała własny sposób poruszania się. Będąc w pozycji siedzącej, kładzie rączki między nogi, zapiera się i przesuwa do przodu.
• Nadal rzadko przewraca się z pleców na brzuch i odwrotnie (chociaż potrafi). Wprawdzie motywujemy ją pokazanymi przez rehabilitantów ćwiczeniami, to jakoś nie specjalnie jest zainteresowana.
• Ale za to, chętnie wchodzi w interakcje ze wszystkimi domownikami. Kiwa się, w rytm muzyki, albo gdy jest zadowolona. Interesuje się zabawkami (zwłaszcza tymi grającymi lub piszczącymi). Nadal najchętniej wkłada wszystkie przedmioty do buzi, chociaż coraz częściej zaczyna się im przyglądać i przekłada z rączki do rączki. Uwielbia wykładać klocki z pudełka, chociaż niekoniecznie wkładać z powrotem.
• Zaczyna poznawać swoje ciało i potrafi wykorzystać je do swoich celów. Gdy leży na plecach, a chce podnieść lalkę, to gdy jest ona poza zasięgiem rąk, wykorzystuje nogi, którymi podaje sobie zabawkę.
• Stosuje ruch szczypcowy zbierając okruszki.
• Potrafi zrobić „pa-pa”. Przy „brawo-brawo”, rączki jeszcze się jej czasami mijają. Pracujemy nad przybijaniem „piątki”, „żółwikiem” i „grabulą”, chociaż umie się przywitać na „dzień dobry” (zwłaszcza bawi ją potrząsanie rączką).
• Lubi też zabawę w „nie ma Ploteczki, nie ma” (gdy przykrywamy jej głowę pieluszką). Nie ma też problemu z odkryciem zasłoniętej w ten sposób zabawki, a gdy nie może się dostać do klocka lub samochodzika leżącego na pieluszcze, to zwyczajne za nią ciągnie, realizując zamierzony plan. Uwielbia zabawę w „a ku-ku”. Bawią ją moje głupie miny.
• Odwraca się w pozycji siedzącej (nawet o 180 stopni) w poszukiwaniu osoby lub dźwięku.
• Śledzi wzrokiem toczącą się piłkę, spadający przedmiot, czy odbijany w górę balonik.
• Jest bardzo emocjonalna, chociaż najczęściej (a w zasadzie zawsze) kiwa głową na „nie”.
• Charakterek też ma niczego sobie. Gdy jest zła, to rozrzuca wokół wszystkie zabawki, które ma pod ręką.
• Wydaje się, że gadulstwo ma w genach, jednak używa niewielu sylab. W zasadzie doszukałem się tylko czegoś w rodzaju „bla”, „dla”, „ala”. Podobno do Majki mówi również „a-da-da” i „a-ba-ba”. Do mnie „a-dzia-dzia” jakoś nie mówi.
• Lubi naśladować. Gdy chce kogoś „zagadnąć”, to często zaczyna warczeć (warczenie na siebie, to taka nasza ulubiona zabawa).
• Nie mamy problemów z jedzeniem. Posiłków dziewczynki, nie stanowią już tylko zmiksowane papki, ale również potrawy z kawałkami warzyw, kluseczkami, czy ryżem. Chociaż do niedawna, Plotka wyciągała z buzi na przykład taką kluskę, oglądała i dopiero wówczas zjadała.
• Bardzo lubi się przytulać i głaskać kogoś po brodzie. Pewnie się dziwi, że wujek, w przeciwieństwie do innych domowników, jest jakiś szorstki. Potrafi również bawić się samodzielnie, jednak potrzebuje kontaktu wzrokowego z opiekunem. Chociaż tym opiekunem może być również dwuletni kolega.
• Nadal jest na etapie lęku separacyjnego. Wprawdzie nie ma problemu z pójściem na kolana do osoby, której nie do końca kojarzy, to jednak ktoś jej bliski musi być w zasięgu wzroku.
• Od miesiąca ma dwa zęby (dwie dolne jedynki), którymi uwielbia się posługiwać, więc trzeba na nią uważać.

Wydaje się jednak, że dość łatwo potrafi się z kimś zaprzyjaźnić (ale też szybko o nim zapomnieć). Rozstanie z nami, nie powinno negatywnie odbić się na jej psychice, o ile zostanie rozłożone w czasie, a rodzina w której będzie miała zamieszkać, będzie tego świadoma.