Czy KAPSEL zostanie "kotem"?

Kolejna odsłona historii Kapsla.

Niestety wszystko coraz bardziej się komplikuje i zaczynam obawiać się realizacji najgorszego scenariusza … chociaż wczoraj pojawiło się kolejne światełko w tunelu.

Okazuje się, że chłopiec nie jest jeszcze w bazie adopcji zagranicznych, mimo że wszystkie materiały potrzebne do zgłoszenia, zostały już dość dawno zebrane. Sprawa trochę się przeciągnęła, ponieważ na pewnym etapie pojawili się rodzice zainteresowani dzieckiem starszym z możliwością wystąpienia pewnych deficytów (dotyczących zarówno sfery fizycznej jak też psychicznej). Otrzymali pełną dokumentację dziecka i czas na zastanowienie się. Pani Aleksandra z naszego ośrodka adopcyjnego bardzo kibicuje Kapslowi, ale niczego nie może sugerować rodzicom adopcyjnym. Może tylko przedstawiać „suche fakty”, a tych było całkiem sporo. Rodzice myśleli i myśleli … w końcu stwierdzili, że jednak nie jest to dziecko dla nich.

Przez krótki czas zacząłem żałować, że tak dokładnie opisuję zachowania przebywających u nas dzieci. W pewien sposób, zupełnie nieproszony, wysuwam się przed szereg. Makumba, który od niedawna jest związany z naszym ośrodkiem adopcyjnym i prowadził przysposobienie Smerfetki stwierdził, że tak dokładnego opisu dziecka jeszcze w swoim życiu nie widział. Rodzice zgłaszający się do ośrodka adopcyjnego, najczęściej mają możliwość zapoznać się z tym co jest zapisane w książeczce zdrowia i kartach wypisu ze szpitali. Do tego dochodzi opinia psychologa, krótka ocena sporządzona przez kogoś z PCPR-u oraz stanowisko pracownika ośrodka adopcyjnego, oparte na wywiadzie przeprowadzonym z dotychczasowymi opiekunami dziecka i jego kilkugodzinnej obserwacji, popartej rozmaitymi testami. Na tej podstawie rodzice muszą podjąć decyzję, czy jest to właśnie ich wymarzone dziecko. Pamiętam jak ostatni rodzice, którzy adoptowali Gacka i Smerfetkę, mówili że przyjeżdżając do nas po raz pierwszy, w zasadzie wszystko już o swoich dzieciach wiedzieli … z wyjątkiem tego jak wyglądają.

Kapsel w papierach ma stwierdzone tylko opóźnienie rozwoju w stopniu lekkim. Do tego jest nad wyraz rozwinięty społecznie i robi oszołamiające pierwsze wrażenie (a nawet drugie, trzecie, czwarte ...). Nam też początkowo wydawało się, że wszystko jest kwestią zaniedbań z wczesnego dzieciństwa i że wystarczy trochę pracy, aby chłopak szybko dogonił rówieśników.

Jestem przekonany, że gdyby chętna rodzina oparła się tylko na tych dokumentach i zdecydowała się zapoznać z chłopcem, to Kapsel miałby już mamę i tatę. Nawet gdyby w którymś momencie doszli do wniosku, że jednak nie wszystko idzie po ich myśli, to pewnie nie zdecydowaliby się na jakieś radykalne kroki. Kapsel daje się lubić, stara się być posłuszny i pomocny (chociaż nie zawsze mu to wychodzi). Nie jest niebezpieczny dla otoczenia.

Jednak nadal będę opisywał to co widzę i czuję, bo wydaje mi się, że tak trzeba. W końcu rodzice mogą sobie odfiltrować moje oceny, pozostawiając tylko fakty. A te mogą zinterpretować na swój sposób.

Wczoraj dowiedzieliśmy się, że zgłosiła się druga rodzina zainteresowana Kapslem (a dokładniej odbyły się pierwsze rozmowy pomiędzy ośrodkami adopcyjnymi). Wprawdzie mieszka ona na drugim końcu Polski (są to rodzice z bazy ogólnokrajowej), to w chwili obecnej nie ma to już większego znaczenia. Kapsel faktycznie odpuścił już sobie swoją mamę biologiczną. Chociaż chyba sam sobie tego nie uświadamia. Czasami mówi, że gdy od nas odejdzie, to będzie tęsknił. Jednak w jednym zdaniu wymienia nas, nasze dzieci (biologiczne i zastępcze), swoją mamę i Furię, a nawet samochód … i to niekoniecznie nasz.

Przez jakiś czas zastanawiałem się nad wrzuceniem Kapsla na „tablicę ogłoszeń”. Są strony w sieci, na których można zamieścić informację typu „dziecko poszukuje rodziny adopcyjnej albo zastępczej”. Nie jest to żaden handel dziećmi – wszystko tak czy inaczej przechodzi przez Ośrodek Adopcyjny, albo PCPR. Prawdę mówiąc ta myśl nadal „chodzi” mi po głowie.

Rozmawialiśmy z naszym ośrodkiem adopcyjnym o tym pomyśle. Nikt nie próbował nam powiedzieć, że jest to bez sensu (chociaż może dlatego, że jako opiekunowie prawni jesteśmy uprawnieni do podejmowania takich decyzji). Zwrócono nam jednak uwagę na pewne fakty, które trochę dały mi do myślenia.

Przede wszystkim chodzi o to, że zarówno adopcyjna baza wojewódzka, jak też ogólnokrajowa, to nie tylko baza danych dzieci, ale również rodziców decydujących się na przysposobienie. Jeżeli do ośrodka adopcyjnego zgłaszają się rodzice chętni adoptować takiego Kapsla, a ośrodek nie ma takiego dziecka u siebie, to powinien ich zgłosić dalej. Chociaż może słowo „powinien” nie znaczy, że chce i tak robi – tego nie wiem.

Druga sprawa to podobno fakt, że na takie ogłoszenia często odpowiadają rodziny, które wprawdzie ukończyły szkolenie, ale nie uzyskały odpowiednich kwalifikacji.

No i sprawa trzecia (chyba najważniejsza), że często pojawiają się rodzice, którzy nigdy nie odbyli szkolenia. Zwyczajnie zareagowali emocjonalnie, poczuli że są dla tego konkretnego dziecka stworzeni. Opiekunowi prawnemu nikt nie zabroni, aby dziecko spotykało się z taką czy inną osobą. Zaczynają nawiązywać się więzi, dziecko prawie ma już swoich rodziców, którzy kończą kurs dla rodziców adopcyjnych i … nie dostają kwalifikacji.

Kilka razy poszukiwaliśmy tym sposobem rodziców zastępczych – nigdy nic z tego nie wyszło. Były nawet przypadki, gdy zgłaszali się rodzice, którzy jakiś czas temu ukończyli kurs, a nawet uzyskali kwalifikację. Jednak z jakichś powodów (po latach) nie przechodzili testów psychologicznych. Nie mam powodów zakładać złej woli psychologów z naszego PCPR-u, ponieważ zdarzały się przypadki, gdy testy były przeprowadzane ponownie, tyle że inną metodą.

Niestety wyniki takich badań są tajemnicą, więc pozostaje mi tylko wierzyć w to, że oczekiwania w stosunku do rodziców nie są zbyt wygórowane.

Potrzeba bycia rodzicem jest przeogromna. Na szczęście nigdy nie musiałem tego doświadczać na własnej skórze. Mamy bardzo dobrych znajomych, którzy kilka lat temu zaopiekowali się chłopcem, bardzo przypominającym Kapsla. Teraz ten chłopiec jest już mężczyzną i na dobrą sprawę mógłby powiedzieć: „wyprowadzam się, rozpoczynam swoje życie”. Niestety tego nie powie, bo nawet zwykłe zrobienie zakupów jest ponad jego siły. Do tego nie może pozostawać sam w domu (przynajmniej w obecności jakiegokolwiek sprzętu podłączonego do prądu). Najprawdopodobniej chłopiec zatoczy koło i wróci do placówki, z której został zabrany.

Czy rodzice zastępczy żałują swojej decyzji sprzed lat? Myślę, że nie, chociaż nigdy bezpośrednio o tym nie rozmawialiśmy. Mimo wszystko, dali mu najszczęśliwsze chwile w jego życiu. Jednak, czy gdyby mogli cofnąć czas, to podjęliby identyczną decyzję? Tutaj mam wątpliwości.

Trudno mi powiedzieć jak będzie przebiegł dalszy rozwój Kapsla, jak będzie się on zachowywał mając lat piętnaście czy dwadzieścia. Wydaje mi się, że na to pytanie nikt nie jest w stanie odpowiedzieć. Ale też wiem, że są rodziny potrafiące takie dziecko zaakceptować i żyć jego życiem. Widocznie ta, która odpuściła, nie była na to gotowa. Jakie są oczekiwania rodziny, o której dowiedzieliśmy się wczoraj? Tego jeszcze nie wiemy. W każdym razie nasz ośrodek podobno będzie się starał sugerować, aby w początkowej fazie doszło do spotkania z chłopcem. Chce, aby chętni rodzice przyjechali go poznać, aby zabrali go na plac zabaw, do lasu, do ogrodu zoologicznego (byleby tylko nie do sklepu) – niech się nim zauroczą. Być może są dla niego rodziną ostatniej szansy … a być może on dla nich również.

Gdybym w tej chwili miał odpowiedzieć na pytanie „jakie Kapsel ma szanse na adopcję zagraniczną?”, to odparłbym, że mizerne. Pomijam nie najlepszą atmosferę dotyczącą adopcji zagranicznych, bo nie mam pojęcia kto (czy w ogóle ktoś) nad tym wszystkim teraz panuje. Kapsel dostał nasze „błogosławieństwo” (co było podstawą) i jeżeli tym razem nic nie wyjdzie z adopcji krajowej, to najprawdopodobniej będzie już rozważana kwalifikacja do adopcji zagranicznej. Rozmawialiśmy z osobą, która była zaangażowana w adopcję Chapicka do Włoch. Niestety kiepsko to widzi. Prawdę mówiąc sądziłem, że nie ma już żadnych szans. Byłem bowiem przekonany, że Kapsel już od kilku tygodni znajduje się w bazie zagranicznej, a w tym czasie już dawno coś powinno zacząć się dziać. Tak było zarówno w przypadku Chapicka jak i Królewny. Teraz moje nadzieje trochę odżyły, mimo że przede wszystkim mam duże oczekiwania w stosunku do rodziców, o których dowiedzieliśmy się wczoraj.

Od kilku dni mamy pod opieką trójkę dzieci z innego pogotowia rodzinnego. Między innymi Cezara i Dennisa (oboje w granicach trzech lat). Ten pierwszy jest bardzo stateczny, grzeczny. Jest posłuszny i lubi być chwalony. Ten drugi … pierwszego dnia rozbił lustro, drugiego roztrzaskał elektroniczną nianię (na szczęście udało mi się ją złożyć). Potem było już trochę lepiej. Wszedł do kominka, wysypał sobie śmieci na głowę, omal nie udusił psa … o takich drobiazgach jak upadek z trampoliny na ziemię (mimo zabezpieczenia siatką), czy rozłożenie pieluchy na czynniki pierwsze – nie wspomnę.

Nasza aktualna "szóstka" - na szczęście chwilowa.

Cezar unika z nim bezpośredniego starcia. Zwyczajnie odpuszcza, chociaż jest nieco starszy i silniejszy. Potrafi jednak o siebie zawalczyć, tyle że robi to inteligentnie.

Chłopcy śpią jeszcze w południe. Któregoś dnia, nagle z ich pokoju zaczęły dobiegać płacze i krzyki. Okazało się, że Dennis siedzi na środku dywanu ze „sztachetą” z łóżeczka i beczy, że Cezar go pobił. A ten drugi leży grzecznie w swoim łóżeczku i udaje, że śpi. Kto dostał burę? Oczywiście Dennis, za to że wyszedł z łóżeczka i do tego wyłamał szczebelek.

Napisałem o tym, ponieważ jeszcze kilka miesięcy temu Kapslowi zdarzało się kogoś pobić, a nawet ugryźć. Nikt za bardzo nie dochodził przyczyny, tym bardziej, że Kapsel (swoim zwyczajem) plątał się w zeznaniach. Staraliśmy się wyeliminować tego rodzaju zachowania i nam się to udało. W tej chwili nawet, gdy chłopiec zostanie zaatakowany, to nie dąży do konfrontacji.

Jest jeszcze dziesięcioletnia Landryna. Dziewczynka bardzo inteligentna i jednocześnie trudna wychowawczo … chociaż osobiście wolę ją, niż Dennisa.

Tępi Kapsla niemiłosiernie, a ten jest wpatrzony w nią jak w obrazek. „Nienawidzę jak robisz mlask, mlask.”, „Jesteś wstrętny jak podwijasz język do podniebienia, gdy mówisz.”, „Nie dotykaj mnie, najpierw umyj łapy!”. A Kapsel na to nic … albo jeszcze gorzej – mówi, że to jego przyjaciółka.

Póki co nie ingeruję w sprawy bezpośrednio. Przyglądam się, jednocześnie angażując mocne strony Kapsla. Landryna bardzo boi się pająków (i pajęczyn). Zrobiliśmy więc sobie któregoś dnia wypad do paśnika (jakieś półtora kilometra biegiem). Zabraliśmy też Sasetkę, która nad morzem pokazała, że taka przebieżka to dla niej drobiazg. Samym biegiem Kapsel nie zaimponował, bo Landryna wykazała się równie dobrą kondycją. Jednak w paśniku, moim zdaniem pokazał się z jak najlepszej strony. Przede wszystkim usunął wszystkie pajęczyny, aby Landryna mogła wejść na poddasze. Nie weszła, bo już na piątym szczebelku zaczęła panicznie krzyczeć, że ma lęk wysokości. Jednak Kapsel nie zabłysnął w jej oczach (tym, że wielokrotnie wchodził i schodził po drabinie). Uznała, że dla kogoś, komu nie straszna wysokość, nie jest to żadnym wyczynem. Sprowadziła więc Kapsla „do parteru”, mimo że ja stałem za nim „murem”, próbując wymyślać inne zadania (tuż nad ziemią).

Skoro tutaj się nie udało, to postanowiliśmy urządzić spanie pod gołym niebem … a dokładniej na trampolinie. Niestety w oddali zaczęło błyskać i Kapsel jako pierwszy wrócił do domu. Landryna przyszła dopiero wtedy, gdy dobrze lunęło. Niestety porządnych grzmotów się nie doczekaliśmy, więc nie wiem kto wykazałby się silniejszą psychiką.

Powyższy opis (akurat tym razem) nie jest bezcelową dygresją.

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że Kapsel znajdzie się w domu dziecka. Nie wiem jeszcze, jak na taką ewentualność go przygotować, ale jakoś będzie trzeba to zrobić.

Sam pobyt w placówce nie będzie dla niego czymś złym. Chłopak bardzo lubi towarzystwo innych dzieci. Nawet teraz czasami mówi, że szkoda, iż w wakacje nie chodzi do przedszkola. Być może będzie też mógł częściej spotykać się z mamą (o ile ta będzie miała na to ochotę).

Również taka Landryna może się (w placówce) okazać jedną z bardziej przyjaznych mu osób. Na tą chwilę uważam, że Kapsel jest bardzo podatny na środowisko, w którym przebywa. Gdy będzie miał kilkanaście lat, to aby zaistnieć w grupie, będzie skłonny kraść, ćpać, bić … a być może nawet zabić. Pojęcie „fali” cały czas istnieje i nie dotyczy tylko wojska. Kapsel najpierw zostanie „kotem”, a potem sam będzie dręczył „koty”. Chyba, że zostanie "kotem permanentnym".

Jeżeli nie dojdzie do adopcji (krajowej lub zagranicznej), to rozpocznie się poszukiwanie rodziny zastępczej. Czy taka się znajdzie? Jest wiele rodzin, które chciałyby zostać rodziną zastępczą (zresztą w rozmaitej formie), ale nimi nie zostają. Niestety „taki mamy klimat” i to od wielu lat. Moim zdaniem problem polega na tym, że opieka zastępcza jest finansowana przez samorządy. Te biedniejsze, pewnie nie mają pieniędzy na organizowanie szkoleń dla rodziców zastępczych, utrzymywanie pracowników koordynujących pracę tych rodzin, wspomagających je i jednocześnie kontrolujących. Łatwiej „wykupić” pobyt dziecka w rodzinie zastępczej z innego powiatu, a nawet zapłacić dużo więcej, umieszczając dziecko w placówce. Teoretycznie dziecko do dziesiątego roku życia powinno znaleźć się w rodzinnej pieczy zastępczej. Wielokrotnie tak nie jest. Co więcej, nadal są tworzone placówki dla małych dzieci. Są one nieco ładniej „opakowane”, zareklamowane, wspomagane pracą wolontariuszy – co nadaje im pewnego specyficznego charakteru.

Nasz powiat nie umieszcza małych dzieci w domach dziecka, więc jeżeli nie dojdzie do adopcji i nie znajdzie się rodzina zastępcza „na stałe”, to pewnie Kapsel spędzi z nami jeszcze trzy lata (chociaż to z kolei przeczy definicji pogotowia rodzinnego).

Może być też tak, że ktoś wpadnie na cudowny pomysł, aby oddać go do domu pomocy społecznej.

Wszak to idealne rozwiązanie (z punktu widzenia PCPR-u). W pogotowiu rodzinnym zostanie zwolnione miejsce, więc każdy sąd taką decyzję „przyklepie” - w końcu jest to zgodne z ustawą. Za utrzymanie dziecka w domu pomocy społecznej nie zapłaci już starosta, tylko nasza gmina (dla której za chwilę staniemy się „kulą u nogi”). DPS wydaje się miejscem bardziej bezpiecznym niż dom dziecka, mimo że bardziej ogłupiającym. Ale historia lubi się powtarzać. Może zawitają do tego ośrodka jacyś ludzie, którzy stwierdzą, że Kapsel się marnuje. Może przez kolejnych kilka lat znowu poczuje, że należy do rodziny – kolejnej rodziny.

Jaki to wszystko ma sens?

Póki co, czekamy co przyniesie nam czas. Z każdym dniem coraz bardziej przestaje nas przerażać myśl, że możemy spędzić z chłopcem jeszcze kilka lat, za to coraz bardziej się obawiamy, że może on nie znaleźć rodziny.

Jednak na koniec zrobię jeszcze pewną dygresję – po prostu muszę (może dlatego, że jest to scena z dnia dzisiejszego).

Kapsel od przedwczoraj przebywał u rodziców Gacka (chłopca, który jeszcze do niedawna przebywał w naszym pogotowiu), którzy mają domek letniskowy nad jeziorem.

Trochę się zdziwiłem, ale zdecydowali się zaprosić nas dzisiaj do siebie z całą naszą aktualną piątką (z Kapslem - szóstką). Pojechaliśmy więc dwoma samochodami, bo inaczej się nie dało. Spotkanie było fantastyczne. Również Dennis był nad wyraz grzeczny. Może dlatego, że upodobał sobie kosiarkę (taką zabawkę, którą zresztą na pożegnanie dostał w prezencie) i przez większą część czasu kosił nią wszystko. Nawet bardziej absorbowała nas Landryna, ponieważ nieoczekiwanie poznała tam miłość swojego życia.

Ale nie to jest ciekawe. Poszliśmy z całą ferajną na plażę … i to nie byle jaką plażę – ratownicy, pracownicy obsługi, ochrona. Do tego tłum ludzi.

Rozłożyliśmy koce, rozebraliśmy się do strojów kąpielowych (przynajmniej dzieci) i … wyciągnęliśmy piwo. Było to piwo bezalkoholowe, jednak butelki wyglądały dokładnie tak samo jak normalnego piwa (miały tylko dodatkowy napis, którego nie dało się przeczytać z odległości większej niż trzydzieści centymetrów). No i do tego nasze teksty typu: „przytrzymaj to piwo, bo ja go muszę przewinąć”, albo „weź to piwo, bo ja teraz pójdę się z dziećmi wykąpać”. Byłem przekonany, że za chwilę (w najlepszym razie) ktoś nam zwróci uwagę. A tu nic … sam nie wiem, co mam o tym myśleć.