KAPSEL na wakacjach.

Zmotywowani udanym wyjazdem nad morze w ubiegłym roku, postanowiliśmy całą operację powtórzyć również tego roku. Wprawdzie obsada naszych dzieci zastępczych była już zupełnie inna, to jednak ilościowo wszystko pasowało – trzy sztuki.

Sasetka, pójdziemy do wody?

Na dobrą sprawę, gdyby nie Kapsel, to byłyby to nudne wakacje i za bardzo nie miałbym o czym napisać. Sasetka i Maruda są grzecznymi dziećmi, jakich większość nad morzem (… no może prawie większość). Dziewczynka chodzi za rączkę, chłopiec jeździ w wózku. Ten drugi posadzony na plaży, potrafi godzinami przerzucać piasek z jednej kupki na drugą. Ta pierwsza wprawdzie jest dużo bardziej odważna i czasami oddali się na odległość kilku metrów (również wchodząc do wody), to jednak jest bardzo posłuszna. Za to Kapsel … chyba tylko cud spowodował, że nie zagubił nam się na plaży.

Dla mnie było to bardzo ciekawe doświadczenie, ponieważ po raz pierwszy przebywałem z chłopcem przez prawie tydzień, non-stop. A dokładniej mówiąc, przez 24 godziny na dobę, ponieważ spaliśmy w jednym pokoju. Miałem więc okazję przyjrzeć się również jego zachowaniom nocnym i porannym. Przed wyjazdem, zastanawiałem się, jak bardzo zmęczony wrócę po tych wakacjach. A tu niespodzianka, bardzo miło wspominam spędzony razem czas. 

Dochodzę do wniosku, że w przypadku chłopca, jedynym i wystarczającym warunkiem jest akceptacja go takim, jakim jest. Nad ranem Kapsel śpiewał, ziewał, mówił do siebie, udawał karetkę pogotowia, szczekał, podnosił i opuszczał rolety, przestawiał meble … czasami na chwilę zajął się jakąś zabawką. Ja udawałem, że śpię (chociaż czasami zdarzało mi się faktycznie na jakiś czas przysnąć), bo wiedziałem, że jak tylko wstanę ... to dopiero się zacznie. Mogę więc z czystym sumieniem stwierdzić, że chłopak dbał o mój sen i w swojej ocenie pozwalał mi się wyspać.

Kapsel przez cały czas zadawał tysiące bezsensownych i powtarzających się pytań, na przykład przy obiedzie:„czy teraz jest rano?”, albo ciekawe pytanie: „dzisiaj jest słońce, … a czy jutro wyjeżdżamy?”. Być może czuł jakąś wewnętrzną potrzebę komunikowania się z nami w ten sposób, lub też stosował skróty myślowe, których my nie rozumiemy.

Stwierdziłem, że z uporem maniaka, będę mu odpowiadał (zupełnie się nie irytując). Nie wiem tylko, czy tą metodę wakacyjną można przenieść do naszego szarego, codziennego życia, w którym mimo wszystko, chcemy go czegoś nauczyć. A może właśnie nie powinniśmy go niczego uczyć? Ostatnio spotkaliśmy osobę, która jest pedagogiem specjalnym i na co dzień ma do czynienia z dziećmi pokroju Kapsla. Stwierdziła, że naszym zadaniem jest dać mu poczucie bezpieczeństwa, ciepła. Od nauczania jest przedszkole, logopeda, zajęcia z integracji sensorycznej. Układając puzzle z Majką, powinien mieć poczucie, że jest to zabawa. Teraz cały czas ma świadomość, że jest oceniany. Abstrahując już od tych konkretnych puzzli, chłopak ciągle upewnia się, czy dopasował właściwy kawałek do całej układanki. Gdy mówi, że coś jest zielone, to widzę w jego oczach, że obawia się, że to jednak nie jest zielone. Majka zrobiła kiedyś dość brutalny eksperyment. Powiedziała Kapslowi, że będzie mógł zjeść tyle truskawek, do ilu policzy. Za pierwszym razem doliczył do trzech. Za drugim … też tylko do trzech. Ostatecznie udała, że to był żart, więc zjadł całą miseczkę (jak inne dzieci), jednak ta sytuacja uzmysłowiła nam, że w jego przypadku, chcieć wcale nie oznacza móc.

Ponieważ Kapsel już dzień przed wyjazdem nad morze ciągle dopytywał, czy będziemy tam (na wakacjach) spać, zrobiłem sobie ciekawe doświadczenie, licząc ile razy zada to samo pytanie w dniu wyjazdu. Od momentu wejścia do samochodu, do czasu wieczornej kąpieli, było to 18 razy (prawdopodobnie było jeszcze kilka pytań, które zadał Majce, a ja tego nie słyszałem). Za każdym razem, ze stoickim spokojem, odpowiadałem: „tak, będziemy tam spać”.

W drodze na plażę (było to około 400 metrów), średnio 5 razy zadawał pytanie: „Czy idziemy nad morze?” Dotychczas miałem wrażenie, że odpowiadając Kapslowi po raz setny na jakieś pytanie, robię z siebie idiotę. Wydawało mi się, że on doskonale zna odpowiedź na zadane pytanie, tylko jakaś wewnętrzna siła każe mu to pytanie zadać ponownie. Teraz wydaje mi się, że chłopak pyta, bo tego nie pamięta. Kapsel zwyczajnie ma krótką pamięć … i to bardzo krótką.

Wujek! Będziemy tutaj spać?

Jednego dnia szliśmy z plaży na obiad. Każdy zastanawiał się, na co tym razem ma ochotę. Nawet trzyletnia Sasetka stwierdziła, że chce „schabowego”, a półtoraroczny Maruda powiedział „ooooo!” (nie znamy się jeszcze na tyle, aby zrozumieć, co miał na myśli, ale swoje zdanie wyraził).

Kapsel również się opowiedział – stwierdził, że zje schabowego. Pięć minut później zapytał „dokąd idziemy?”. Uzyskawszy odpowiedź, że na obiad, zapytał „a co będzie?” Na zadane pytanie: „a co wybrałeś przed chwilą?”, odpowiedział również pytaniem: „gofry?”. Po krótkiej konwersacji, ostatecznie potwierdził, że nadal chce schabowego. Jednak gdy na stół „wjechał” schabowy i mielone, stwierdził że przecież on chciał mielone. Niestety miał pecha, bo tego dnia mielone było moim wymarzonym daniem, musiał więc zadowolić się schabowym.

Wracając z obiadu, stwierdził że teraz idziemy na krewetki. Pomyślałem sobie ... dobrze, że na krewetki, a nie na ośmiorniczki, ale dla pewności zapytałem: „a co to są krewetki?”. Odpowiedział, że to takie coś, co ma czapeczkę i ogonek. Ostatecznie zaprowadził nas na gofry. Czapeczkę i ogonek zapamiętał z logo firmy, ale skąd słowo „krewetki”?

Kolejnym przykładem krótkiej pamięci, jest sytuacja gdy szliśmy brzegiem morza i Kapsel widząc molo zapytał, czy tam pójdziemy. Odpowiedzieliśmy, że nie tylko wyjdziemy na molo, ale również pójdziemy na lody. Minęły może dwie, albo trzy minuty, gdy doszliśmy do poziomu schodów. Kapsel już zapomniał, że mieliśmy wyjść i szedł dalej.

Zjedliśmy lody i zapytałem chłopca, czy wraca ze mną i Sasetką wzdłuż plaży, czy z Majką i Marudą przez las. Stwierdził, że pójdzie przez las. Po kilku minutach zaczął opowiadać co będzie robił, gdy będziemy wracać brzegiem morza. On nie zmienił zdania, on był przekonany, że zawsze chciał wracać plażą.

A gdzie ta bita śmietana?

Albo kolejna ciekawa sytuacja, gdy chłopiec bardzo chciał pójść na molo. Wprawdzie Majka pojechała już lasem z Marudą, a my razem z Sasetką wyszliśmy na plażę ponad kilometr za molo, to stwierdziłem, że skoro tak bardzo chce, to się cofniemy (zwłaszcza, że widziałem, iż Sasetka ma jeszcze spory zasób sił).

Spacerujemy więc sobie po tym molo, gdy nagle Kapsel zadaje pytanie:

• A kiedy pójdziemy na molo?
• Właśnie jesteśmy na molo.
• Ale ja chciałem takie z bitą śmietaną.

Chłopiec poznał szereg nowych słów, jednak prawie tydzień zajęło mu rozróżnienie gofra od molo, a na parawan do dzisiaj mówi „szpadle”. Natomiast doskonale wie, co to wózek widłowy, podnośnik hydrauliczny. Bezbłędnie wskazuje i nazywa koparkę, lawetę. Odróżnia skuter wodny od motorówki. Wie też jak wygląda kuter, lecz cały czas mówi, że płyną „skutery” i „kutery”, chociaż w tym ostatnim przypadku, logiki nie można mu odmówić.

Czasami się zastanawiam, czy chłopak nie ma jakieś formy Zespołu Aspergera, mimo że nigdy żaden specjalista nie zwrócił uwagi na taką możliwość. Większość twierdzi, że chłopak jest opóźniony w rozwoju i stąd wynika jego niefrasobliwość (ot, taki siedmiolatek z umysłem czterolatka). Nasza fizjoterapeutka nawet uważa, że biorąc pod uwagę jego trudny poród, to i tak dobrze, że jest sprawny fizycznie i jako tako myśli.

Odpowiadamy mu więc na jego pytania, starając się wcześniej motywować go do poszperania w swojej pamięci, mówiąc dla przykładu „przypomnij sobie... przed chwilą zadałeś już to pytanie?” - czasami sobie przypomni. Chociaż Kapsel często pyta o coś, co naszym zdaniem zupełnie do niczego mu się nie przyda. Na przykład na wakacjach, co chwilę pytał, która jest godzina, choć nie zna się na zegarku, a nawet myli pory dnia. Rano, wieczór, noc – dla niego są to nadal pojęcia niezrozumiałe.

Cały czas staramy się tłumaczyć Kapslowi, że nie ma zagadywać obcych ludzi. Jest to trochę walka z wiatrakami, bo ci ludzie odbierają jego zainteresowanie bardzo pozytywnie i z uśmiechem.

Każdemu mówi „dzień dobry”. Któregoś dnia powiedział do przypadkowego mężczyzny „dzień dobry, ale ma pan fajny samochód”. Zwróciliśmy Kapslowi uwagę, że nie zna pana, a pan na to, że przecież właśnie się poznali.

W większości przypadków jego zaczepki są zbywane uśmiechem, lub krótką odpowiedzią. Bywa jednak, że niektórzy wdają się z nim w pogawędkę, co niestety dla Kapsla jest przysłowiową „wodą na młyn”. Jednak zdarzają się sytuacje, gdy obcy ludzie go irytują i sam kończy dyskusję.

Próbował któregoś dnia przedstawić swoje rodzeństwo zastępcze.

Aby to dobrze zobrazować, muszę uchylić rąbka tajemnicy, wyjawiając że Maruda to Jerzy.

Kapsel mówił do jakiegoś przypadkowo spotkanego faceta, że to jest Sasetka, a to Julek (Kapsel nie wymawia „r”). Ten chcąc być miłym, powiedział: „cześć Julek”. Kapsel na to : „nie Julek, tylko Julek”. I tak przez chwilę się przekomarzali, aż w końcu chłopak sobie odpuścił dalszą konwersację, stwierdzając zapewne niski poziom intelektualny swojego rozmówcy.

Jednak Kapsel najbardziej lubi się droczyć z trzyipółletnią Sasetką. Być może wynika to z tego, że w zabawach, w których należy wykazać się dobrą pamięcią i logiką, w większości przypadków ma z nią małe szanse.

Jak mam się z tym nie przewracać?

Niestety na wyposażeniu naszego domu (nad morzem) była hulajnoga. Tak więc każdą chwilę, którą spędzaliśmy w naszym ogrodzie (bo i coś takiego też mieliśmy na „wyposażeniu”), wykorzystywał na jeżdżenie alejkami i krzyczenie do Sasetki: „Nigdy mnie nie dogooonisz !!!”. Akurat w tym przypadku miał rację, bo dziewczynka jeszcze nie potrafi stanąć z nim w szranki w tej dyscyplinie.

Jednak najciekawsze były chwile spędzane w wiacie ogrodowej, tuż po kolacji. Bardzo przypominały mi one scenę z filmu „Szczęki”, w której Quint i Matt Hooper, przechwalali się, który z nich ma większe obrażenia po spotkaniu z rekinami. U nas było dokładnie tak samo: „a ja mam tutaj guza”, „a ja tutaj ból”, „a mnie boli ten siniak”, „a zobacz tą ranę”, „a ja tutaj mam plaster”, „a mnie boli ręka” i tak dalej. W tej rywalizacji, Kapsel zawsze był górą. Ilość odniesionych przez niego obrażeń mogłaby niejedną osobę skłonić do zadania sobie pytania, czy przypadkiem ktoś nie stosuje wobec niego przemocy fizycznej. Niestety chłopak przewraca się kilka razy dziennie (również idąc prostą drogą). Na szczęście szybko wstaje, otrzepuje się i mówi: „nic się nie stało”. Potrafi rzucić kamieniem do morza w taki sposób, że sam dostanie nim w głowę, albo nabije sobie guza niesioną przez siebie kłodą drewna.

Z tego względu Kapsel musiał być na plaży pod ciągłą obserwacją i niestety musieliśmy stosować szereg zakazów, jak choćby rzucanie kamieniami do morza bez naszej wyraźnej zgody (ponieważ chłopiec skupiał się tylko na samym fakcie rzucania i jednoczesna ocena, czy przypadkiem jakaś osoba nie jest w zasięgu jego rzutu, już go przerastała).

Chłopak nawet jeżeli nie oddalał się od nas na odległość kilkunastu metrów, to potrafił niespodziewanie przynieść jakąś piłkę, albo jeden sandał. Zawsze miał odnieść znalezisko w miejsce, z którego je zabrał – ale czy faktycznie było to „to miejsce”?.

Na szczęście większych strat materialnych nie mieliśmy. Wprawdzie połamał wanienkę, w której się kąpał oraz wróciliśmy mniej więcej z połową zabawek, którą przywieźliśmy, to zgodnie z Majką stwierdziliśmy, że liczyliśmy się z koniecznością pokrycia większych kosztów (zwłaszcza dotyczących wyposażenia domku, w którym mieszkaliśmy).

Wanienka była już stara, a brak sporej ilości zabawek spowodował, że mieliśmy trochę więcej miejsca w bagażniku. Najbardziej nas śmieszyło, jak Kapsel próbował tłumaczyć zaginięcie takiej, czy innej rzeczy. Zawsze mówił, że zabawki „zniknęły”, albo że Sasetka zakopała je w piasku. W pewnym sensie mówił prawdę. Sami widzieliśmy jak część z nich pochłonęło morze, a kilka znaleźliśmy za płotem sąsiada.

Znowu zniknęła łopatka?

Pewnego dnia wracaliśmy z plaży i przejechała obok nas na sygnale policja i karetka pogotowia.

• Może ktoś się utopił – stwierdziłem.
• Albo tylko jakaś stłuczka na jezdni – dodała Majka.
• A może ktoś się pokłócił – skomentował Kapsel.

Cóż, każdy ma własne doświadczenia.

Miałem jeszcze w planie opisać dzisiaj aktualną sytuację chłopca w jego drodze do adopcji, jednak zostawię ten wpis na następny raz.

Niech ten artykuł pozostanie zbiorem anegdot i opisów zachowań Kapsla, które wzbudzają uśmieszek. My teraz też już się z tego śmiejemy. Pewnie dlatego, że jesteśmy tylko na chwilę, nawet jeżeli ta chwila będzie trwała może jeszcze trzy lata.