"PARSZYWA DWUNASTKA" cz.1

Wielokrotnie opisywałem historie dzieci, które znalazły się w naszej rodzinie zastępczej, głównie zwracając uwagę na ich rozwój fizyczny i emocjonalny. W pewien sposób starałem się też przedstawić portret ich rodziców biologicznych oraz naszkicować sytuację, która była przyczyną umieszczenia tych dzieci w naszej rodzinie. Opowieść z reguły kończyła się na odejściu dzieci do nowych rodziców (adopcyjnych lub zastępczych).

Dzisiaj chciałbym opisać ich dalsze perypetie. Nie będą to żadne szczegóły z ich życia (bo ich po prostu nie znamy), ale bardziej opisy naszych późniejszych relacji, zarówno z dziećmi, jak też z ich nowymi rodzicami.

Na wstępie chciałbym się odnieść do tytułu, który nadałem dzisiejszemu artykułowi. Długo zastanawiałem się, czy nazwanie małych dzieci „parszywą dwunastką”, nie jest pewnego rodzaju nietaktem. Stwierdziłem jednak, że ten tytuł ma swoje głębokie uzasadnienie. Nawiązałem do filmu z lat sześćdziesiątych, w którym dwunastka straceńców, ludzi wyjętych spod prawa, o różnych temperamentach i charakterach, niechętnych wszelkim nakazom i zakazom, staje się grupą przyjaciół. Każdy z nich jest w stanie nawet oddać życie za innego członka grupy, mimo że te przyjaźnie bywają szorstkie. Tak samo jest w naszej rodzinie. Dzieci, które do nas przychodzą mają różną przeszłość, różne przyzwyczajenia, charaktery, temperamenty. Nawet jeżeli są to dzieci bardzo małe, to muszą dzielić się wszystkimi przywilejami (jak choćby noszeniem na rękach) z innymi maluchami. Uważam jednak, że przebywanie w grupie, daje tym dzieciom dużo korzyści, a wynikające z tego niedogodności są mniej ważne. Co szczególnie zwraca naszą uwagę, to fakt, że nawet małe dzieci (które książkowo powinny bawić się obok siebie), bawią się razem, są dla siebie kumplami, braćmi.

Często ludzie pytają nas, co czujemy gdy jakieś dziecko od nas odchodzi? Ja bardziej się zastanawiam, co w takiej sytuacji czują te dzieci, które zostają. Nawet pies zauważa brak jednej osoby, więc tym bardziej człowiek, choćby bardzo malutki.

Podzielę opis na trzy części, bo trochę tego będzie. Postaram się przedstawić dzieci w takiej kolejności, w jakiej pojawiały się w naszej rodzinie. Mogą w tym względzie pojawić się pewne odstępstwa od rzeczywistości, bo zdaję się tylko na swoją pamięć (ale przecież nie ma to większego znaczenia).

Przy każdym dziecku, tytułem wstępu przedstawię krótką charakterystykę jego sytuacji, gdy było w naszej rodzinie.

KRÓLEWNA

Jest to niewidoma dziewczynka z porażeniem mózgowym. Mimo zakwalifikowania do adopcji, nie było chętnych, którzy chcieliby zostać jej rodzicami. W naszym pogotowiu rodzinnym nie mogła już dłużej przebywać, trzeba było oddać ją do domu pomocy społecznej. Zrobiliśmy co było w naszej mocy, aby wybrać placówkę (naszym zdaniem) najlepszą.

W każdym razie, jej odejście było dla nas ogromnym przeżyciem. Dla mnie była to najsmutniejsza chwila w moim dotychczasowym życiu. Dla Majki być może też, nie wiem, poczucie „straty” nie jest dla niej obcym terminem.

Jednak historia dziewczynki jeszcze się nie zakończyła. Wprawdzie ośrodek, w którym przebywa jest rewelacyjny i z pewnością Królewna nie może narzekać na brak opieki, to cały czas staramy się wspierać dwójkę wspaniałych ludzi, których celem stało się adoptowanie dziewczynki.

Nikola i Tesla, bo o nich mowa, zdecydowali się na takie zmiany w swoim życiu, które dla przeciętnego człowieka mogą wydawać się niewykonalne.

Osoby te, tak pokochały Królewnę, że nie wyobrażają sobie życia bez niej. Niestety odbycie szkolenia na bycie rodziną adopcyjną lub zastępczą nie jest takie proste. W ich przypadku problemem jest to, że są zainteresowani konkretnym dzieckiem oraz, że Tesla jest niewidomy (podobnie jak Królewna). Nie chcę wnikać w zasadność stawianych przed nimi barier. Mogę tylko powiedzieć, że Tesla potrafi sam odwiedzać Królewnę. Przyjeżdża pociągiem, potem wsiada w tramwaj, dochodzi do domu, w którym mieszka Królewna i się z nią bawi, spaceruje, śpiewa (głos ma całkiem niezły). Jego przykład w pewien sposób zmienia moje postrzeganie osób niepełnosprawnych. Czy ma jakiś dodatkowy zmysł, który umożliwia mu poruszanie się? Może echolokację? Nie sądzę, pewnie by się pochwalił.

W końcu, my ludzie, dla ptaków też jesteśmy w jakiś sposób niedoskonali, nie wyczuwamy pola elektromagnetycznego. Jeleń też pewnie by się zdziwił, jak można nie widzieć w podczerwieni.

Być może to osoby kierujące na szkolenie dla rodziców zastępczych lub adopcyjnych, dysponują zbyt małą ilością zmysłów? Nie wiem, podobno żadne przepisy nie dyskwalifikują osób niepełnosprawnych.

W każdym razie Nikola i Tesla, zdecydowali się na kroki, na które zdecydowałoby się niewiele osób … przeprowadzili się do innego miasta. Wynajęli komuś swoje mieszkanie, po czym wynajęli od innej osoby mieszkanie w mieście, w którym zostali zapewnieni przez odpowiedni urząd, że będą mogli odbyć szkolenie. Czy zamieszkają tam razem z Królewną – mamy taką nadzieję.

Wprawdzie spowoduje to, że nasze kontakty z dziewczynką będą tylko wirtualne (są to setki kilometrów od nas, więc na odwiedziny za bardzo nie ma co liczyć), to mimo wszystko bardzo byśmy chcieli, aby ten scenariusz się zrealizował.

Aktualnie spotykamy się z Królewną mniej więcej raz w tygodniu (przynajmniej Majka). Początkowo dziewczynka bardzo źle reagowała na mój głos. Teraz jest już dobrze. Zdarzyło się nawet, że spędziła weekend w naszym domu. Każde spotkanie z Królewną jest dla nas ogromną przyjemnością. Dlaczego? Bo niezależnie od tego gdzie i z kim będzie mieszkać, na zawsze pozostanie naszym dzieckiem, ... naszą córeczką.

Na koniec zostawiłem sobie osobę Nikoli. Dziewczyna ta jest dla Królewny jak matka. Odwiedziny dziewczynki w domu pomocy społecznej w zasadzie mogę pominąć, bo nie tylko to jest wyrazem jej zaangażowania i miłości. Królewna często bywa w szpitalu. Są to w większości planowane operacje na oddziale ortopedycznym. Dziewczynkę odwiedzają różne osoby – ”siostry” i opiekunki z domu pomocy społecznej, Natasza (wolontariuszka-rehabilitantka naszych dzieci), Majka. Jednak osobą, która spędza z nią całe dnie i noce w szpitalu jest Nikola. Jest to bardzo ważne dla Królewny. Też spędziłem z nią w szpitalu kilka dni. Było to dawno temu, ale wiem, że jest to jej potrzebne.

SZTANGA

Jest to w tej chwili już piętnastoletnia dziewczynka. Nasze kontakty ograniczają się do przesyłania życzeń z okazji imienin, urodzin lub świąt. Częściej Majka rozmawia przez telefon z ciocią Sztangi (sprawującą nad nią opiekę zastępczą), chociaż w ostatnim czasie te kontakty też są sporadyczne.

Być może coś takiego jak pobyt w pogotowiu rodzinnym, jest epizodem, który starsze dzieci chciałyby wymazać z pamięci. Z pewnością nie chodzi o jakieś niemiłe wspomnienia (bo niczego takiego sobie nie przypominam), ale raczej o sam fakt zaistnienia takiej sytuacji.

Być może za kilka lat Sztanga zadzwoni do drzwi (w końcu doskonale zna nasz adres) i tak po prostu wpadnie na kawę. A może nie ..., może będzie chciała zapomnieć o wszystkim.

Być może czeka, aby ukończyć 18 lat i wyjechać do siostry do Niemiec (jak wcześniej planowała).

Być może czeka na swojego „księcia na białym koniu”, w końcu ma dopiero 15 lat.

Być może …

ASTERIA

Dziewczynka odchodząc z naszego pogotowia miała dziewięć lat. Zaopiekował się nią jej tata biologiczny, który wcześniej przez dłuższy okres nie miał z nią bliższego kontaktu.

Aktualnie, relacje między nami a dziewczynką sprowadzają się do przesyłania życzeń z różnych okazji, których inicjatorem jest głównie Majka.

Jednak kilka miesięcy temu zdarzyło się, że zadzwonił telefon. Odezwała się Asteria: „ciociu, czy możemy z tatą was odwiedzić za godzinę?”

Oczywiście wyraziliśmy zgodę, chociaż obawialiśmy się, że ta wizyta może mieć jakieś drugie dno (ale nic nie przychodziło nam do głowy). Spotkaliśmy się, porozmawialiśmy, było bardzo sympatycznie. Tata Asterii nie ukrywał, że inicjatywa należała do dziewczynki. Było nam bardzo miło, że przyjechali, a przede wszystkim, że wyraził zgodę na prośbę Asterii.

Niestety dochodzą do nas informacje, że burzliwy związek między mamą a tatą dziewczynki cały czas trwa i niestety w negatywny sposób wpływa na życie ich córki.

Sam nie wiem, co jest lepsze dla takiego dziecka. Z jednej strony kładzie się duży nacisk na „korzenie”, robiąc wszystko co jest możliwe, aby dziecko pozostało w rodzinie. Jednak z drugiej strony, Asteria mogła zostać adoptowana przez kochającą rodzinę, w której mogłaby wzrastać i spełniać swoje marzenia.

Była gotowa na taką ewentualność, ponieważ rozmawialiśmy z nią o takiej możliwości. Któregoś dnia zapytała, czy może zostać z nami na zawsze. Odpowiedź na to pytanie nie była prosta, ale Maja potrafi prowadzić trudne rozmowy.

Przypuszczalnie, gdyby trafiła do rodziny adopcyjnej, to teraz byłaby bardziej szczęśliwa.

A może nie?

Dzieci doświadczane przez los (tak jak Asteria), patrzą na życie zupełnie inaczej niż ich rówieśnicy.

Nie potrafią dokonywać wyborów, pragną tylko być kochane i … same chcą kochać.

HAWRANEK

Chłopiec spędził w naszej rodzinie kilkanaście miesięcy. Był zupełnie zdrowym dzieckiem, jednak sąd kilkukrotnie dawał jego mamie szansę na uporządkowanie swojego życia. Dlatego też do adopcji został skierowany dopiero krótko po ukończeniu roku.

Czy jego mama była złym człowiekiem? Niby nie. Nie piła, nie biła. Była w pewnym sensie zagubiona. Lubiła spotkania towarzyskie, zapominając o tym, że w domu czekają dzieci.

Być może inaczej by było, gdyby z tą dziewczyną zaczął pracować psycholog, otrzymałaby jakieś konkretne wsparcie – może w postaci jakiejś opiekunki do dziecka?

Jednak dla nas, dzieci które mamy pod opieką, są również „naszymi dziećmi”. Pragniemy, aby były szczęśliwe – one, a nie ich rodzice. Dlatego decyzję sądu o odebraniu praw rodzicielskich jego mamie, odebraliśmy z dużą radością.

W tej chwili Hawranek ma wspaniałą rodzinę adopcyjną. Jest nam bardzo miło, że nowi rodzice przekazują nam informacje o postępach chłopca. Czasami się spotykamy. Chłopiec lubi nasze towarzystwo, chociaż z pewnością nie pamięta nas z okresu sprzed kilkunastu miesięcy.

Wydaje mi się, że dzieci, które u nas przebywają są bardzo otwarte w stosunku do innych osób (zarówno innych dzieci, jak też dorosłych). Wprawdzie istnieje takie pojęcie jak „lęk separacyjny”, kiedy to dziecko nie akceptuje nikogo poza mamą (i ewentualnie tatą), to w przypadku naszych dzieci zastępczych, okres ten albo nie występuje, albo ma charakter symboliczny.

Dlatego też Hawranek lubi każdego, kto ma ochotę poświęcić mu trochę czasu na zabawę.

Ostatnio widzieliśmy się z nim dwa dni temu. Zostaliśmy zaproszeni przez jego rodziców.

Trochę urósł, trochę zmężniał, ale tak prawdę mówiąc pewne zachowania się nie zmieniły. Śmiech, zażenowanie, kokietowanie - te emocje przekazuje dokładnie tak samo jak kiedyś. Zresztą nie jest wyjątkiem. Inne dzieci, które odeszły od nas do nowych rodzin, zachowują się tak samo.

Jedyne co się zmienia, to pewne przyzwyczajenia, nawyki. W przypadku Hawranka, jest to z pewnością pewien dystans do psów. Zauważyłem to już jakiś czas temu, gdy chłopiec odwiedził nas z rodzicami w naszym domu. Dawniej pies był takim samym przyjacielem, jak każdy inny domownik. Teraz jest tylko upierdliwym stworem, który ciągle liże i trzeba przed nim uciekać.

Ostatnio byłem ciekawy, czy pamięta jeszcze dawne nasze zabawy fizyczne, np. tak zwany skok na bungee. Nie chciałem tego robić na oczach jego mamy, więc schowaliśmy się za kominem …

Był zdziwiony. Nie zapłakał, ale też nie sprawiło mu to przyjemności. Ciekawy jestem, co wówczas pomyślał. Może chodziło o moją osobę, bo bieganie z Majką wokół komina sprawiało mu dużą frajdę.

Za to wciągał nas w zabawy bardziej intelektualne. Zaprosił mnie do układania puzzli. Z jego pomocą udało mi się ułożyć „konia na pastwisku”, jednak jak zabrał się za układanie „świnki”, gdzie wszystkie puzzle były tak samo różowe, to musiałem prosić o wsparcie Majkę.

Najbardziej nas rozśmieszyło, gdy zaczął karmić innych (tak na niby). Najpierw była to mama, potem ciocia (czyli Majka). Mnie jakoś opuścił, przechodząc od razu do misia. Dalej przyszła kolej na dziewczynkę na obrazku. Jednak na tym nie poprzestał, dopatrzył się Jezusa wiszącego na krzyżu nad drzwiami. Długo upierał się, aby go nakarmić, jednak po jakimś czasie dał za wygraną. Widocznie stwierdził, że jak nie chce, to niech wisi głodny.

Spotkania z dziećmi, które odeszły z naszej rodziny zastępczej, są dla nas ogromną przyjemnością, chociaż zdajemy sobie sprawę, że pewnie będą one coraz rzadsze. W końcu jesteśmy tylko pewnym epizodem w życiu tych dzieci. Liczymy jednak na to, że te kontakty nie zostaną przerwane. Nam niewiele trzeba – wystarczy jakieś zdjęcie i krótka informacja (choćby co kilka miesięcy).