MARUDA

W zasadzie chciałem napisać na zupełnie inny temat. Jednak w komentarzach pod ostatnim postem pojawił się nowy wątek (który niechcący sam zainicjowałem). Mam na myśli politykę prorodzinną, która zmierza w kierunku wzmacniania rodzin biologicznych, nawet kosztem szeroko rozumianego bezpieczeństwa dziecka. Maruda, mimo że ma ogromne szanse na normalne życie w normalnej rodzinie, może stać się ofiarą systemu tworzonego przez dorosłych.

Chłopiec przebywa z nami już cztery miesiące (zresztą razem ze swoją siostrą). Jest to podstawowy czas, w którym dziecko powinno znajdować się w pogotowiu rodzinnym, i w którym to czasie powinny być podjęte jakieś kroki prawne. Na tą chwilę, jest wyznaczony termin rozprawy. W najlepszym razie, dzieci zamieszkają w nowej rodzinie adopcyjnej mniej więcej na Wielkanoc (może nieco wcześniej).

Organizator pieczy zastępczej zwołuje co trzy miesiące tak zwane zespoły, mające na celu dokonanie oceny dzieci przebywających w rodzinach zastępczych. Prawdę mówiąc, w przypadku Marudy miałem okazję uczestniczyć w takim zespole po raz pierwszy. Najczęściej pozostaję w domu razem z dziećmi, a na spotkanie jedzie Majka, jako ta bardziej wygadana.

Gremium jest dość liczne. Przede wszystkim są rodzice biologiczni (chociaż nie zawsze udaje im się dojść), dalej pani dyrektor PCPR-u, psycholog, koordynator pieczy zastępczej, pracownik socjalny, asystent rodziny lub ktoś inny ze strony ośrodka pomocy społecznej, kurator sądowy, osoba z ośrodka adopcyjnego, Majka … no i tym razem byłem ja.

W zasadzie występowałem tam jako obserwator. Wyrażanie opinii rodziców zastępczych spoczywało na Majce (jako tym rzeczniku prasowym naszego pogotowia), więc ja mogłem coś dopowiedzieć, ale nie musiałem. A jednak „stresik” był.

Za to rodzice biologiczni – pełen luzik. Mama jakby nieobecna. Odpowiadała podobnie jak dziecko kilkuletnie. Zapytana, czy chce się starać o odzyskanie dzieci, mówiła że tak (bez większych komentarzy). Stwarzała jednak wrażenie, iż gdyby zadać jej pytanie nieco inaczej, na przykład „rozumiem, że pani celem wcale nie jest odzyskanie syna i córki?”, również odpowiedziałaby „tak”. Tata nieco bardziej kumaty, chociaż nie do końca wiedział ile ma lat (zupełnie jak nasz Kapsel). W rodzinie była przemoc, problemy z alkoholem. Od kilku lat nadzór kuratora i ciągła opieka ze strony pomocy społecznej – dokładnie tak … opieka.

Tata zapytany, czy uważa, że powinien podjąć jakieś kroki, aby stworzyć dzieciom odpowiednie warunki rozwoju, stwierdził że wszystko jest w porządku i nie zamierza niczego zmieniać w swoim życiu. Chociaż wcześniej mówił, że planuje sobie coś tam wszyć. Nagle zmienił zdanie, albo nie zrozumiał o czym jest cała dyskusja. Do tego rodzice już nie są razem. Mama krótko po odebraniu jej maluchów, znalazła sobie nowego chłopaka. W międzyczasie już kilka razy odchodziła i wracała do taty dzieci. Na spotkaniu stwierdziła, że nie chce mieć już z nim nic do czynienia. Tyle, że kurator takie teksty podobno słyszał już wiele razy.

Wnioski ze spotkania były jednoznaczne – brak wszelkich kompetencji do sprawowania władzy rodzicielskiej. Do tego jeszcze dochodzi negatywna opinia biegłych (tak zwane badanie więzi), która była tak jednoznaczna, że dzieci nie powinny nawet znaleźć się w naszej rodzinie, tylko od razu zostać skierowane do adopcji.

Od tamtego spotkania minęło już trochę czasu. Wydaje mi się, że rodzice dostali jasne przesłanie, że nie muszą się zmieniać, mogą robić co chcą. Tyle tylko, że w rodzinie jaką tworzą - Maruda i Sasetka być nie mogą. Mama chyba sobie już odpuściła (chociaż jednoznacznie tego nie powiedziała), ale tata chce walczyć o odzyskanie dzieci.

W jakim celu? Od czasu gdy chłopiec z dziewczynką u nas przebywają, jeszcze ich nie odwiedził. Podobno jest zapracowany. Ale czasami dzwoni. Dopytuje co u nich słychać. Nawet padają propozycje spotkania. Niestety facet ma pecha, bo trafił na Majkę. Nie stwarza mu ona problemów z widzeniami, ale zawsze proponuje spotkanie w piątek. Tego dnia, tata Marudy otrzymuje tygodniówkę i rozpoczyna się impreza. Dzieci schodzą na drugi plan. Osobiście nie mam do niego o to pretensji. Niech tylko pozwoli im odejść do normalnej rodziny. Zastanawiam się, czy ma on jakikolwiek plan na wypadek, gdyby jednak sąd wyraził zgodę na powrót dzieci do jego domu? A właściwie gdzie jest jego dom? Dzisiaj tu, jutro tam. Co z nimi zrobi, gdy zaprosi kolegów na weekendową balangę. Dotychczas dzieci jakoś w tym czasie ogarniała mama, chociaż wesoło chyba nie było. A może wprost przeciwnie … siostra Marudy po dziś dzień często budzi nas z piosenką na ustach: „sto lat, sto lat ...”

Niestety tata chłopca już zapowiedział, że w przypadku niekorzystnej dla siebie decyzji, odwoła się od wyroku, co spowoduje że Maruda być może opuści naszą rodzinę w wieku czterech lat … i być może właśnie do niego. A dziewczynka? Nawet jeżeli odwołanie nie przyniesie pożądanego skutku, Sasetka może być już dzieckiem szkolnym. W tym wieku, szanse na adopcję maleją w postępie wykładniczym.

Czytając ten opis, można pomyśleć – co za rodzina? Przecież takim ludziom natychmiast powinni odbierać dzieci. Problem polega na tym, że taka sytuacja i zachowania rodziców, których dzieci są umieszczane w naszej rodzinie, to pewnego rodzaju standard. Bardzo podobnie jest w innych rodzinach zastępczych, w innych miastach. A jednak bywa, że dzieci wracają – w imię korzeni, w imię twierdzenia, że w rodzinie biologicznej jest najlepiej (niezależnie od tego, jaka ona jest).

Świadomie o rodzicach Marudy nie użyłem słowa „rodzina patologiczna”, bo co ono w zasadzie znaczy – wadliwa, chorobliwa, nienormalna? Wszystko zależy od punktu widzenia. Rodziny biologiczne naszych dzieci zastępczych żyją w środowiskach, dla których takie postępowanie i zachowanie, jest normalne.

Dla mnie nie jest to normalne. Wydaje mi się, że przegrali swoje życie, że nie dali rady, że gdzieś się zagubili. Błądzenie jest ludzką rzeczą. Tylko czy są tacy mądrzy rodzice, którzy potrafią się do tego przyznać? Wątpię, przecież ich rodzice, rodzeństwo, kuzynostwo, żyje dokładnie tak samo.

Tym razem walczyć o dzieci chce tata. Sytuacja dość nietypowa, ponieważ ojcowie z reguły nie za bardzo są zainteresowani swoim potomstwem (zwłaszcza jeżeli konsekwencją nie jest płacenie alimentów).

Ciekawy jestem jak postąpi sąd?

Sprawa wydaje się prosta. Po jednej stronie jest tata, po drugiej cała reszta PCPR, OPS, OZSS, OA, kurator sądowy. Taka trochę walka Dawida z Goliatem. Czy wynik tej walki może być podobny?

Chyba może. Opacznie rozumiane prawo dziecka do korzeni, wiara w możliwość naprawienia rodziców biologicznych, kolejne dawanie szansy … to może być droga, którą pójdzie sędzia.

Czy zmiana takich rodziców jest realna? Ja już w to nie wierzę. Tym bardziej, że psychologowie pracujący z rodzicami zastępczymi też podkreślają, że kilkunastoletniego (a czasami nawet kilkuletniego) dziecka nie da się już znacząco zmienić. Nawet jeżeli postępuje ono w sposób niewłaściwy, to nie dlatego, że chce sprawić przykrość swoim rodzicom zastępczym. Ono już takie jest. Tym bardziej nie da się zmienić dorosłych ludzi.

Zastanawiam się tylko, po co ich zmieniać, skoro im z tym dobrze.

Na wspomnianym na początku zespole, rodzice Marudy wcale nie chcieli usłyszeć tego, co powinni zrobić, aby odzyskać dzieci. Chcieli usłyszeć to, co powinni powiedzieć, aby nas zaspokoić. Myślę jednak, że bardzo się mylili, bo my chcielibyśmy usłyszeć, że dają dzieciom zielone światło do życia w rodzinie adopcyjnej.

W zasadzie, powinienem teraz napisać tak jak w niektórych filmach, że wszelkie podobieństwa do opisanej historii są tylko przypadkowe. Pewnie niejedni rodzice biologiczni mogliby w tym opisie odnaleźć siebie … gdyby zaglądali na takie strony.

A sam Maruda? Jaki jest?

Ocena rozwoju dziecka na podstawie obserwacji opiekunów (prawie 2 lata).

Maruda dosyć ciężko adaptował się w naszej rodzinie. Być może po części wynikało to z faktu, że cały czas był dokarmiany mlekiem mamy. Oderwanie od piersi mogło spowodować, że całe swoje przywiązanie przeniósł na mamę zastępczą. Większość czasu spędzał na jej kolanach. Początkowo histerycznie reagował na widok łóżeczka. Tata zastępczy (czyli ja) musiał się sporo napracować, aby zaskarbić sobie jego względy. Przez kilka dni nie chciał ze mną zostawać sam na sam. Szedł pod drzwi (za którymi zniknęła wychodząca mama zastępcza), rzucał się na ziemię i płakał. Nie pomagały żadne sztuczki. Po kilku (czasami kilkunastu) minutach sam się uspokajał i dalej już było dobrze. W tej chwili (po ponad trzech miesiącach) jest już dużo lepiej, jednak nadal bywa, że w ten sposób reaguje na osoby obce, lub takie, które rzadko widzi (chociaż nie wszystkie). Bywa więc, że emocje go przerastają, wówczas kładzie się na ziemi, zasłania oczy i krzyczy.

Z mamą biologiczną spotkał się do tej pory trzy razy. Przy pierwszym spotkaniu (które miało miejsce po ponad miesięcznym niewidzeniu się), chłopiec nie zechciał nawet zejść z kolan mamy zastępczej. W kolejnych dwóch przypadkach było już lepiej.

Wykaz umiejętności dziecka:

• Pod względem fizycznym, Maruda nie ustępuje swoim rówieśnikom. Sprawnie chodzi i biega. Nie stanowią dla niego przeszkody ani schody, ani tapczan, ani nawet pies. Ten ostatni jest aktualnie chyba jego ulubieńcem, ponieważ spędza z nim dużo swojego wolnego czasu. Przytula się do niego, głaszcze. Bywa nawet, że zaśnie w jego objęciach, a nawet w trakcie przechodzenia przez niego. Już dwa razy zdarzyło się, że zastaliśmy go śpiącego w pozycji, w której głowa znajdowała się po jednej stronie Furii (czyli psa), a nogi po drugiej. Cieszymy się tylko, że psu to zupełnie nie przeszkadza.
• Mimo swojej ruchliwości, Maruda jest chłopcem karnym, przestrzegającym określonych zasad, które doskonale rozumie. Rzadko kiedy próbuje się im przeciwstawić. Barierki ochronne przy wejściu na schody i do kuchni, na dobrą sprawę mogłyby nie istnieć. Dochodzi nawet do sytuacji, że (gdy ktoś zostawi je uchylone) podchodzi i je zamyka.
• Lubi chodzić wokół kominka (albo samodzielnie, albo w parze). Zauważyliśmy, że jest to swego rodzaju terapia uspokajająca, którą większość dzieci sama sobie wymyśla. Nawet siedmioletni Kapsel, w ten sposób się chociaż na chwilę wycisza. Niestety tylko na chwilę, bo z każdym okrążeniem przyspiesza … w końcu jest bieg. Maruda jest dużo bardziej stonowany.
• Potrafi bawić się samodzielnie. Nauczył się budować wieżę z klocków, a nawet tory dla samochodów, potrafi dopasować kształty klocków do otworów. Do rozwoju społecznego też trudno mieć jakieś zastrzeżenia (może poza pewną nieśmiałością w stosunku do obcych). Bardzo chętnie bawi się w towarzystwie innych dzieci lub z dorosłymi, których zna i lubi.
• Maruda jest dzieckiem bardzo pogodnym, uśmiechniętym i (jak nam się wydaje) bystrym. Bardzo łatwo zapamiętuje rozmaite rzeczy. Potrafi odnieść talerz po jedzeniu, wie gdzie trzeba wyrzucić pieluchę, czy odłożyć zabawkę. Jako pierwsze (przebywające u nas) dziecko w tym wieku, nie traktuje psiej miski z wodą jak kropielnicy, chociaż początkowo bardzo go ona intrygowała. Za to bardzo lubi miskę z chrupkami psa i na zabawie nią potrafi się skupić na kilka ładnych minut. Jednak również różni się trochę pod tym względem od innych dzieci. Nie wyjada psu jedzenia, lecz przekłada karmę z miejsca na miejsce. Najpierw wyjmuje jedzenie z miski na podłogę (po jednej chrupce). Gdy miska jest już pusta, rozpoczyna przekładanie w drugą stronę. Takich cykli może wykonać kilka. Niestety najczęściej kończy zabawę, gdy całe jedzenie leży rozsypane na podłodze.
• Je chętnie (samodzielnie) i dużo. Coraz lepiej pije z kubeczka. Początkowo nalewaliśmy mu tylko 2-3 łyki, bo większość wylewał na siebie.
• Niestety nie w każdej dziedzinie chłopak jest tak bardzo „do przodu”, co nie oznacza, że nie jest już w normie rozwojowej. Dużo mówi, chociaż nie wypowiada słów, a właściwie zróżnicowanych słów. Każde jego słowo ma w sobie frazę „eśśśść” z rozmaitą głoską z przodu. Mówi też „oooooooo!” gdy się dziwi. Jednak chyba zadomowił się już u nas na dobre, ponieważ dziwi się coraz rzadziej. Za to coraz częściej śpiewa.
• Bardzo lubi oglądać książeczki, chociaż słabiutko pokazuje co jest na obrazku.
• Od początku nie może zrozumieć, że pasta na szczoteczce do zębów nie służy do jedzenia, a kubek z wodą - do picia (mimo, że jego siostra daje mu dobry przykład).

Gdybym miał Marudę jakoś podsumować, to powiedziałbym – dziecko idealne. Sam je, ładnie śpi, potrafi skupić uwagę na samodzielnej zabawie, łatwo zapamiętuje i się uczy. Czego chcieć więcej?

Zapomniałbym może o najważniejszym – jest zdrowy.